Σταφύλι από το Κιάτο, στην Αγγλία
Μία ομάδα παραγωγών, μόλις επτά ατόμων, από την περιοχή της Στιμάγκας Κορινθίας, ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια την καλλιέργεια επιτραπέζιου σταφυλιού. Από τους παραγωγούς αυτούς προέκυψε και το brand «7 Grapes». Αυτήν τη στιγμή, στους κόλπους της εν λόγω επιχειρηματικής δραστηριότητας, έχουν ενταχθεί 56 παραγωγοί από την Κορινθία, την Κεντρική και τη Βόρεια Ελλάδα, εκ των οποίων οι 14 είναι οικογένειες της Κορινθίας, με συνολική έκταση 1.700 στρεμμάτων. Με μόλις πέντε χρόνια ζωής, η Πήγασος Αγροδιατροφή ΑΣ είναι μία επιχείρηση κερδοφόρα, συνεχώς αναπτυσσόμενη, χωρίς δανεισμούς και βαρίδια, με ετήσιο τζίρο 5 εκατ. ευρώ.
Από την αρχή της λειτουργίας της η Πήγασος εξάγει όλο το επιτραπέζιο σταφύλι στο εξωτερικό. «Την πρώτη χρονιά, στείλαμε 12 με 14 φορτηγά σταφύλι και νομίζαμε ότι κατακτήσαμε τον κόσμο», μας λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Πήγασος, Μάρκος Λέγγας. Αυτήν τη χρονιά, που οι εξαγωγές ολοκληρώθηκαν την 1η Δεκέμβρη του 2015, έστειλαν 2.200 τόνους σταφύλι, ενώ οι εκτιμήσεις για την επόμενη είναι ότι θα ξεπεράσουν τους 3.000 τόνους. Κύρια χώρα εξαγωγής είναι η Αγγλία, στην οποία στόχευσαν από την αρχή, καθώς, αν και είναι απαιτητική στο θέμα της ποιότητας, αποτελεί μια σταθερή αγορά με πολύ καλές τιμές. Άλλωστε, αυτή είναι και η δέσμευση της εταιρείας. Ποιότητα και πάλι ποιότητα. Στην Αγγλία, το επιτραπέζιο σταφύλι «7 Grapes» βρίσκεται στα ράφια των μεγαλύτερων σούπερ μάρκετ, ενώ μελλοντικός στόχος της είναι η επέκταση στη σκανδιναβική αγορά.
Η Πήγασος διαθέτει το πιο σύγχρονο συσκευαστήριο επιτραπέζιου σταφυλιού στέλνοντας το προϊόν, ακόμα και με την τιμή τυπωμένη σε λίρες πάνω στο κουτάκι, εντός 100 ωρών από τη στιγμή της παραγγελίας. Σε αυτό εργάζονται περίπου 400 άτομα, η πλειονότητα των οποίων είναι από την τοπική κοινωνία του Κιάτου. Η μέση τιμή, που παίρνουν γενικά τα σταφύλια στο εξωτερικό, είναι 1,50 με 1,60 ευρώ. Η Πήγασος, όπως διευκρινίζει ο Μ. Λέγγας, «ξεκινά με τιμές που είναι πάνω από 2,5 ευρώ, γιατί εμείς πάμε κατευθείαν στο ράφι. Μαζεύουμε τα σταφύλια, διαλέγονται, επεξεργάζονται, κωδικοποιούνται, συσκευάζονται και με την τιμή πάνω παίρνει τη θέση του στο ράφι του σούπερ μάρκετ».
Αντίστοιχα, η τιμή που δίνεται στον παραγωγό, σταθερή για μία πενταετία, είναι πάνω από 1 ευρώ. Στην αγγλική αγορά τίποτε δεν πάει χαμένο, καθώς διατίθενται όλα τα σταφύλια. Τα πρώτης κατηγορίας, τα ερυθρά, φτάνουν μέχρι το 1,15 ευρώ, τα επόμενα στα 0,80 ευρώ και τα χαμηλότερα περίπου στο 0,50 ευρώ. Η μέση τιμή των λευκών σταφυλιών είναι πάνω από 0,70 λεπτά, ενώ το κόστος του παραγωγού, αν ακολουθήσει τις οδηγίες της Πήγασος, φτάνει από 25 έως 40 λεπτά μάξιμουμ, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.
Σχέδια για βότκα και τζιν
«Θα περιμένουμε να σταθεροποιηθεί το τραπεζικό σύστημα και τότε θα προχωρήσουμε αμέσως στο θέμα των επενδύσεων», τονίζει ο Μ. Λέγγας. Η πρώτη κίνηση, που είναι και σχεδιασμένη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, είναι η εκμετάλλευση των υποπροϊόντων του σταφυλιού, παράγοντας βότκα και τζιν, σε εορταστική χριστουγεννιάτικη συσκευασία.
Επόμενο βήμα αποτελεί η στροφή σε νέες καλλιέργειες, προκειμένου να διευρυνθεί η εξαγωγική περίοδος και να διοχετεύουν στην αγορά διάφορες ποικιλίες (όπως τα «κότον κάντι» με γεύσεις από τσιχλόφουσκα μέχρι φράουλα) όλο τον χρόνο. Ήδη, συνεργάζονται με δύο από τους μεγαλύτερους βελτιωτές ποικιλιών αμπέλων στην Αμερική, δοκιμάζοντας διάφορες ποικιλίες στην περιοχή.
Ως τρίτο βήμα, ο Μ. Λέγγας αναφέρει τις «γενναίες αποφάσεις» που πρέπει να πάρει κάθε παραγωγός, ώστε να επενδύσει και πάλι για να αναπτύξει την καλλιέργειά του. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρει, «υπάρχει ζήτηση στο προϊόν μας και εμπιστοσύνη στο όνομά μας». Επίσης, από τον Ιανουάριο θα λειτουργεί γεωπονικό κατάστημα της εταιρείας ως κέντρο συμβουλευτικών παροχών πάνω στην αμπελοκαλλιέργεια.
Οι νέες τεχνολογίες στην καλλιέργεια
Εκτός από την καλλιέργεια, οι παραγωγοί της Πήγασος είναι πρωτοπόροι και στην εφαρμογή των νέων τεχνολογιών μέσα στο κτήμα τους. Όπως μας εξηγεί ο Μ. Λέγγας, ανήκουν σε μια ομάδα παραγωγών παγκόσμιας κλίμακας και μεγάλες εταιρείες και επιστημονικά ιδρύματα, όπως το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τους εμπιστεύονται «για να τρέχουμε νέα μοντέλα καλλιέργειας».
Ήδη, έχουν ξεκινήσει την εφαρμογή πρακτικών και συστημάτων γεωργίας ακριβείας. Από την Αμερική έχουν φέρει ντρονς (drones), προκειμένου να εποπτεύουν τις καλλιέργειες για ασθένειες και για τον όγκο του νερού στα κτήματα. Επίσης, «αναπτύσσουμε ένα ευφυές μοντέλο άρδευσης, που, όταν ολοκληρωθεί, σε περίπου δύο χρόνια, αυτή θα γίνεται σχεδόν αυτόματα. Κάθε παραγωγός θα γνωρίζει το πότε πρέπει να ποτίσει, σε ποιο στάδιο και σε τι ποσότητα. Αυτό θα βοηθήσει να μειώσουμε τις απαιτούμενες ποσότητες νερού».
Ποιότητα και σταθερότητα κέρδισαν την αγορά
Κάθε παραγωγός έχει την τεχνική υποστήριξη που απαιτείται. Στο δυναμικό της εταιρείας συγκαταλέγονται και τέσσερις γεωπόνοι, που συμβουλεύουν και κατευθύνουν σχετικά με την καλλιέργεια, ενώ οι παραγωγοί προμηθεύονται ομαδικά αγροεφόδια, μέχρι καύσιμα και νερό, ρίχνοντας έτσι τα κοστολόγια. Παράλληλα, γίνεται ο απαιτούμενος έλεγχος, ώστε «από την καλλιέργεια να βγάλουμε ακριβώς το προϊόν που θέλει ο πελάτης μας», τονίζει ο Μ. Λέγγας, εξηγώντας ότι οι αμπελοπαραγωγοί-μέλη είναι υποχρεωμένοι να «ακολουθούν πιστά τις καλλιεργητικές προοπτικές, ποιοτικές και αειφορικές.
Στόχος, σύμφωνα με τον Μ. Λέγγα, είναι «να παράγουμε σταφύλι, βασιζόμενοι στην αειφορία (προστασία του περιβάλλοντος, περιβαλλοντικού αποτυπώματος, μείωση των λιπασμάτων), αλλιώς δεν θα είμαστε στο ράφι των Άγγλων. Έχουμε χτίσει το όνομά μας (brand name) και παρότι έχουμε ανταγωνισμό από Ισπανία και Ιταλία, που σε ποσότητα μας εκτοπίζουν, ως ποιότητα και ως εταιρεία δεν μπορούν. Δεν μπορούν να μας εκτοπίσουν, γιατί είμαστε συνεπείς και, ταυτόχρονα, έχουμε ένα εξαιρετικό προϊόν, που είναι αυτό που θέλει ο πελάτης. Ξέρει, δηλαδή, ότι κάθε χρόνο υπάρχει μια σταθερότητα και υπάρχει στο ράφι μια εξασφαλισμένη ποσότητα, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών και άλλων παραγόντων που μπορεί να επηρεάσουν το σταφύλι».
Γι’ αυτό στόχος τους είναι να αντλήσουν από το χωράφι τη μέγιστη ποσότητα προϊόντος, φτάνοντας τον παραγωγό σε τέτοιο επίπεδο, ώστε το χωράφι του να παράγει εξαιρετικό προϊόν στο 70% και, γιατί όχι, στο 80% ή στο 90%. Σε ό,τι αφορά την υπεραξία που μπορεί να έχει το σταφύλι, σημειώνει ότι γι’ αυτούς «το add value είναι και το γεγονός ότι ανεξαρτήτως του τι θα συμβεί στην αγορά, εμείς τα σταφύλια τα έχουμε πουλημένα και τώρα, αλλά και για την επόμενη χρονιά. Ο παραγωγός ξεκινάει τώρα, θα πάει να κλαδέψει και δεν τον απασχολεί πού θα πουλήσει. Για εμάς το άγχος είναι πώς ο παραγωγός θα κλαδέψει σωστά, με τέτοιον τρόπο ώστε να βγάλουμε το προϊόν που, ήδη, έχουμε δεσμευτεί ότι θα δώσουμε τον Αύγουστο που θα έρθει», μας λέει.
Την ίδια στιγμή, βασικό μέλημα είναι και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κτήμα. «Τα κτήματα γερνούν και οι παραγωγοί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα πλέον να κάνουν αναδιαρθρώσεις. Επίσης, το σύστημα όλων αυτών των ετών δεν αντάμειψε ποτέ επαρκώς τον καλό παραγωγό. Όλα αυτά απογοητεύουν τον καλλιεργητή, ο οποίος δεν παράγει με στόχο την ποιότητα, αλλά την ποσότητα. Εδώ σ’ εμάς ισχύει το ανάποδο. Σαφέστατα μας ενδιαφέρει η ποσότητα για να είναι βιώσιμος ο αμπελοπαραγωγός, αλλά, από εκεί και πέρα, διακρίνουμε ξεκάθαρα την ποιότητα σε κάθε παραγωγό. Δημιουργούμε μια άμιλλα, ώστε να αναβαθμίσει τον αμπελώνα, να δει τι είναι αυτό που πρέπει να κάνει. Στα 56 μέλη μας, σε κάποιους έλαχε να έχουν καλύτερους κλήρους, καλύτερα κτήματα ή να είναι σε κάποια καλύτερη οικονομική κατάσταση. Βρίσκουμε τρόπους, ώστε να αμβλύνουμε τις διαφορές μεταξύ των παραγωγών, ανεβάζοντας αυτόν που δεν έχει καλό κτήμα για να πάει στο επόμενο επίπεδο. Αν τον αφήσεις, σταδιακά όλο το σύστημα θα καταρρεύσει», αναφέρει ο Μ. Λέγγας.
των Ανθής Γεωργίου και Κυριάκου Λάμπρου
