Το πεπόνι Τυχερού στον Έβρο διεκδικεί να πιστοποιηθεί ως ΠΟΠ

Δρομέας μακρινών στον χρόνο αποστάσεων, το πεπόνι Τυχερού «χρυσή κεφαλή» έλκει την καταγωγή του από τη Μικρά Ασία και έφτασε στο Τυχερό και στον Πέπλο Έβρου από πρόσφυγες. Πρόκειται για παραδοσιακή ποικιλία, με μεγάλες αντοχές μετά τη συγκομιδή.

Ο γεωπόνος της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλης Δέδογλου, μεταφέρει στην «ΥΧ» πως υπάρχουν αναφορές πριν από την ανταλλαγή πληθυσμών του 1922 από τους σταθμάρχες που παρακολουθούσαν τη μεταφορά του. Το προϊόν, με τη στήριξη της ΔΑΟΚ, διεκδικεί ν’ αναγνωριστεί ως ΠΟΠ.

Στο μακρινό βασίλειο του Τυχερού, το πεπόνι «χρυσή κεφαλή» σταμάτησε να καλλιεργείται από το 1983 λόγω της προσβολής του από τον μύκητα φουζάριο και «ξεκουράστηκε» για περίπου 15 χρόνια. «Κάποιοι που ήταν ερωτευμένοι με το πεπόνι συνέχισαν να το καλλιεργούν», εξηγεί ο κ. Δέδογλου, προσθέτοντας ότι η καλλιέργεια, την οποία η ΔΑΟΚ παρακολουθεί επισταμένως, επανήλθε πριν από το 2000. «Αποστέλλουμε δείγματα στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και δοκιμάζουμε νέες μεθόδους αντιμετώπισης των ασθενειών. Με βάση τα αποτελέσματα από το Μπενάκειο, η ασθένεια πλέον είναι η macrophomina phaseoli, που αντιμετωπίζεται πριν από την έξαρση». Φέτος, εμφανίστηκαν συμπτώματά της, αλλά αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα με εγκεκριμένα φάρμακα.

Ένα φιλικό προς το περιβάλλον «φάρμακο» είναι το θειάφι, που χρησιμοποιείται για τον τετράνυχο από τότε που εμφανίστηκε η καλλιέργεια του πεπονιού. Ως προς τη macrophomina, σημειώνει ότι δεν υπάρχουν συμπτώματα μετά από πλημμύρες, γιατί γίνεται υδροαπολύμανση, με αποτέλεσμα να σκοτώνονται οι μύκητες που επηρεάζουν τα πεπόνια. «Κάναμε δοκιμή, πλημμυρίσαμε ένα χωράφι και είδαμε τα αποτελέσματα. Θέλουμε να το εφαρμόσουμε εκτεταμένα και να πλημμυρίζουμε τα χωράφια τον Μάρτιο και τον Απρίλιο».

Ο φάκελος

«Ο φάκελος περιλαμβάνει την οριοθετημένη περιοχή στην οποία το πεπόνι Τυχερού ‘‘χρυσή κεφαλή’’ θα καλλιεργείται και θα είναι ΠΟΠ, η οποία αφορά όλο τον Έβρο. Επίσης, εμπεριέχει τις καλλιεργητικές τεχνικές από τότε που άρχισε η καλλιέργειά του μέχρι σήμερα, οι οποίες είναι ίδιες, με εξαίρεση τα μηχανήματα. Ο τρόπος, οι εποχές σποράς και συγκομιδής είναι ίδια και, μάλιστα, το πεπόνι ‘‘χρυσή κεφαλή’’ είναι όψιμο και όταν συγκομίζεται δεν υπάρχει στην αγορά άλλη ποικιλία. Περικλείει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του πεπονιού, όπως το κάλιο και τις βιταμίνες, σύμφωνα με αναλύσεις εργαστηρίων της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Ο φάκελος περιλαμβάνει, επίσης, ιστορικά ντοκουμέντα, που αποδεικνύουν ότι καλλιεργείται εδώ και πολλά χρόνια και είναι, μάλιστα, η μοναδική περιοχή. Επίσης, περιλαμβάνονται ντοκουμέντα, δικαιολογητικά, αναλύσεις και φωτογραφίες πριν και μετά το 1950», αναφέρει ο διευθυντής στη ΔΑΟΚ Έβρου, Πασχάλης Παπαδάκης. Ο φάκελος προετοιμάστηκε άριστα από τη Διεύθυνση, θα αποσταλεί στο ΥΠΑΑΤ μέχρι το τέλος Ιούλη και εντός του έτους εκτιμάται ότι θα έχουν λάβει απάντηση.

Τα χαρακτηριστικά

Το πεπόνι «χρυσή κεφαλή» έχει μαύρες γραμμές προς τη βάση και εξογκωμένο μίσχο. Είναι χρυσαφί και γυαλιστερό, με εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, γεύση και άρωμα. Είναι γλυκό, η σάρκα του χυμώδης και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό. Ο κ. Δέδογλου αναφέρει χαρακτηριστικά ότι πεπόνι που συγκόμισε στα τέλη Σεπτέμβρη το έκοψε στα μέσα Γενάρη, συντηρώντας το στην αποθήκη. «Η αντοχή επιτυγχάνεται χάρη στο DNA του πεπονιού και στον τρόπο καλλιέργειας. Δεν ρίχνουμε πολλά λιπάσματα, ειδικά αζωτούχα και το πολύ ένα νερό».

Σήμερα, καλλιεργούνται περίπου 500 στρέμματα από 30 παραγωγούς. Αυξήθηκαν από πέρυσι σε ποσοστό περίπου 40%. «Στοχεύουμε να αυξηθούν τα στρέμματα, σε σημείο να γίνεται η εμπορία του προϊόντος χωρίς προβλήματα», υποστηρίζει.

Τις δεκαετίες ’60 και ’80 καλλιεργήθηκε με μεγάλη εμπορική επιτυχία το πεπόνι «χρυσή κεφαλή» στις παρέμβριες περιοχές του Τυχερού και του Πέπλου. Η συγκομιδή διαρκούσε από τον Σεπτέμβρη μέχρι τον Οκτώβρη. Το νόστιμο πεπόνι έφτανε στην Αθήνα με τον σιδηρόδρομο, καθώς έφευγαν καθημερινά 70 βαγόνια των 7-10 τόνων το καθένα. Το όνομά του προήλθε από το χρυσαφί χρώμα και το μέγεθος του κεφαλιού.