Η «Ύπαιθρος Χώρα» στην Ζαγορά Πηλίου

των Ανθής Γεωργίου και Κυριάκου Λάμπρου

Το «ραντεβού» κλείστηκε. Ημέρα, Σάββατο πρωί. Προορισμός, η Ζαγορά του Πηλίου, ο δεύτερος σταθμός του οδοιπορικού της «ΥΧ». Μας περίμεναν εκεί για να μας ξεναγήσουν στον χώρο τους, που δεν ήταν άλλος από τις εγκαταστάσεις όπου συγκεντρώνονται τα μήλα από τους παραγωγούς, εκεί που γίνεται η συγκομιδή και η διαλογή της σοδειάς τους.

Μετά από μιάμιση ώρα διαρκούς ανάβασης, για μόλις 50 χιλιόμετρα, κάνοντας μια ονειρεμένη διαδρομή και με το στομάχι «κόμπο», φτάσαμε στον προορισμό μας. Μας περίμεναν παραγωγοί και οι εκπρόσωποι του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ζαγορίν». «Κάθε πότε κάνετε αυτήν τη διαδρομή; Μας δυσκόλεψε» τους ρωτήσαμε και η απάντηση που μας έδωσαν ήταν αφοπλιστική: «Και να φανταστείτε ότι από αυτόν τον δρόμο αναγκαζόμαστε να περνάνε τα αυτοκίνητά μας με τόνους φορτωμένα μήλα. Σκεφτείτε τον αγώνα που δίνουμε εδώ. Είναι δύσκολα εδώ, αλλά είναι ευλογημένο μέρος και μας ανταμείβει».

Η κουβέντα που ακολούθησε ήταν εποικοδομητική, μέσα σε κλίμα ευχάριστο, με πολύ έντονο το στοιχείο της καλής συνεργασίας, που υπάρχει μεταξύ της διοίκησης του Αγροτικού Συνεταιρισμού και των παραγωγών. Άλλωστε, 665 παραγωγοί μήλου (το 99%) της Ζαγοράς συνεταιρίζονται στο «Ζαγορίν». «Πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε πρότυπο», λένε με ένα στόμα.

Η προσωπική εργασία είναι πολύ μεγάλη, καθώς όλα γίνονται χειρωνακτικά. Δεν υπάρχει κανένα αγροτικό μηχάνημα για να απαλύνει λίγο τον κόπο τους. Στην παραγωγή και στη συγκομιδή βάζει πλάτη όλη η οικογένεια. «Εδώ δουλεύουμε όλοι μαζί. Αν έρθετε πάνω στη συγκομιδή ή το καλοκαίρι, θα δείτε ότι αραιώνουμε όλοι. Μαζεύουμε τα μήλα όλοι μαζί». Όσο για την κούραση κι αυτή είναι μεγάλη: «Δεν πληρώνεται ποτέ». Μεγαλύτερη, όμως, είναι η αγωνία τους, αλλά και η επιθυμία τους να κρατήσουν τον κόσμο τους στον τόπο τους, να κρατήσουν τους νέους στο χωριό τους. «Το έχει ανάγκη ο τόπος μας, γιατί η παραγωγή μας μεγαλώνει και πρέπει να μεγαλώσει, αν θέλουμε να μειώσουμε το κόστος παραγωγής», λένε χαρακτηριστικά.

Και αυτό το λένε οι άνθρωποι που κατ’ επιλογή έμειναν εκεί, συνεχίζοντας μια παράδοση και μια ιστορία, που μένουν ανεξίτηλες εδώ και έναν αιώνα περίπου. «Όλο το χωριό ζει από τον συνεταιρισμό. Είναι το κέντρο του χωριού μας». Άλλωστε, τη χρονιά που έρχεται θα διοργανώσουν όλοι από κοινού μια μεγάλη γιορτή για να τιμήσουν το προϊόν τους, τη ναυαρχίδα τους, ή αλλιώς το καμάρι τους, το κόκκινο μήλο, που αποτελεί προϊόν Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Και η ξενάγησή μας μόλις ξεκίνησε…

100 χρόνια ιστορίας

665 παραγωγοί

10-15.000 τόνοι μήλου/έτος

1 συνεταιρισμός

‘Ζαγορίν’

Μετράνε έναν αιώνα μήλο και συνεχίζουν…

Με ιδιαίτερη περηφάνια αναφέρεται στα 100 χρόνια ανελλιπούς παραγωγής μήλου, αλλά και στη γιορτή που προετοιμάζουν μέσα στο 2016 η Δέσποινα Βαρούτα, αντιπρόεδρος του ΔΣ του συνεταιρισμού. Είναι, μάλιστα, και η πρώτη φορά στα τόσα χρόνια λειτουργίας του που μια γυναίκα παραγωγός αναλαμβάνει καθήκοντα σε πόστο της διοίκησης.

«Η επιτυχία μας οφείλεται τόσο στη δυνατή επωνυμία που έχουμε εξασφαλίσει, όσο και στην ποιότητα που πάντα είχαμε και έχουμε. Αυτό ήταν κάτι που μας έβγαλε πολύ μπροστά, επενδύσαμε σε αυτό και ευχόμαστε τα 100 χρόνια να βγούμε με ένα καινούργιο προϊόν. Αναφέρθηκαν και οι προηγούμενοι για το μεγάλο παραγωγικό κόστος και το δύσβατο, το ορεινό της περιοχής. Η πολιτεία, όμως, δεν ήταν αρωγός και ελπίζουμε τα 100 χρόνια να είναι σηματοδότης για να γίνει ένα νέο ξεκίνημα», μας λέει η Δ. Βαρούτα.

Έτσι, λοιπόν, όπως η ίδια σημειώνει «με 100 χρόνια ανελλιπούς παραγωγής και με άλλα προϊόντα, φτάσαμε στο κόκκινο, που είναι η ναυαρχίδα μας, όπως και το φιρίκι μας. Πάμε, λοιπόν, σε αυτό το κομμάτι για να κάνουμε σπουδαία πράγματα. Πιθανότατα να βγούμε με ένα καινούργιο προϊόν, που θα έχει ως αντικείμενο το μήλο. Θα πάμε, λοιπόν, σε αυτήν τη γιορτή θεωρώντας τη ως ένα πολύ μεγάλο γεγονός, ως κάτι που ελπίζουμε να ακουστεί πανελλαδικά και να ακούγεται για όλο το 2016. Να είμαστε το παράδειγμα παραγωγής, συνεταιρισμού. Είμαστε, αλλά να το κάνουμε κατανοητό σε όλο τον κόσμο, να δοκιμάσει όλη η Ελλάδα, ακόμα και αυτοί που δεν το ξέρουν να δοκιμάσουν το Ζαγορίν μας».

Ιστορία και παράδοση

Η Ζαγορά έχει μια παράδοση και μια ιστορία στη διαδικασία του συνεταιρίζεσθαι. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγορίν, με αδιάλειπτη παρουσία για έναν αιώνα, έχει θέσει τα βήματα, τους στόχους και τις προδιαγραφές, ώστε με περηφάνια να παρουσιάζει τη ναυαρχίδα τους, το κόκκινο μήλο, αλλά και μια σημαντική γκάμα ποικιλιών.

Στα 100 αυτά χρόνια, όμως, δεν ήταν όλα ρόδινα, καθώς πέρασε από διάφορα στάδια τόσο ακμής όσο και παρακμής. Το τελικό στάδιο ακμής του συνεταιρισμού ουσιαστικά άρχισε να διαμορφώνεται τη δεκαετία του ’60. Στα βήματα, αλλά και στην προσπάθεια που καταβλήθηκε όλα αυτά τα χρόνια αναφέρθηκε ο γενικός διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς, Διονύσης Βαλασσάς: «Η κατάσταση που βλέπετε σήμερα άρχισε να διαμορφώνεται τη δεκαετία του ’60 για δύο λόγους. Πρώτον, άρχισε να αναπτύσσεται η καλλιέργεια Starking Delicious, η ποικιλία που μας έκανε διάσημους. Δεύτερον, με την ανάπτυξη αυτής της καλλιέργειας, ένας δυναμικός πυρήνας αγροτών, 48 ατόμων, ξεκίνησε την αναδιοργάνωση του συνεταιρισμού, ο οποίος τελούσε σε δεινή χρεοκοπία».

Αυτοί οι 48 αγρότες, προερχόμενοι κυρίως από τον αριστερό χώρο, κατάφεραν να πάρουν δικό τους μαγαζί στη λαχαναγορά του Ρέντη το 1965 και αγόρασαν το πρώτο φορτηγό Scania. Με τη δικτατορία, αυτοί οι άνθρωποι διώχτηκαν και τη θέση τους πήραν νομιμόφρονες, οι οποίοι επί θητείας τους κατάφεραν να λειτουργήσουν τον πρώτο πυρήνα του ψυγείου, του εργοστασίου, που υπάρχει ακόμη και σήμερα. Στη συνέχεια, με την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ, ο τόπος της Ζαγοράς εκμεταλλεύτηκε τα κοινοτικά προγράμματα που έτρεχαν.

Από τη δεκαετία του ’80, οικοδομήθηκε ο κύριος όγκος της υποδομής, ενώ το 1996 ήταν η χρονιά-ορόσημο. Όπως εξηγεί ο Δ. Βαλασσάς, το 1996 «ήταν η χρονιά που πήραμε προστατευόμενη ονομασία προέλευσης και κολλήσαμε ετικετάκι σε κάθε μήλο. Ήταν μια κίνηση-‘‘κλειδί’’, η οποία έκανε το προϊόν επώνυμο και αναγνωρίσιμο από τον καταναλωτή».

Ακόμη και τη δεκαετία του 2000, όταν δόθηκε έμφαση στον πρωτογενή τομέα και είχε προκύψει ένα ζήτημα γήρανσης των δέντρων, το φαινόμενο της μικροκαρπίας, κατάφεραν να μπουν στην ολοκληρωμένη παραγωγή. «Παρακολουθήσαμε τα προϊόντα με μοντέρνα συστήματα ιχνηλασιμότητας, ώστε να έχουμε πιστοποιήσεις. Ξεκίνησε να γίνεται μια επανάσταση στον τομέα της φύτευσης, αναδιοργανώθηκαν πολλά χωράφια με νέους σύγχρονους τρόπους φύτευσης και τώρα πια είμαστε στη φάση που θέλουμε να δούμε τη νέα μας στρατηγική. Θέλουμε να κάνουμε προϊόντα μεταποίησης μήλου στο μέλλον. Εννοείται ότι στόχος μας είναι να κρατάμε το όνομά μας, την ποιότητα και την ασφάλεια ψηλά», μας λέει ο Δ. Βαλασσάς.

Ζαγορά:Τόπος ευλογημένος, τόπος αδικημένος, με επίμονους κατοίκους

Το ορεινό σημείο του Πηλίου, η Ζαγορά, όπως λένε άλλωστε και οι κάτοικοί του, είναι ένας ευλογημένος τόπος, καθώς ό,τι καλλιεργείται εκεί ευδοκιμεί. Όμως, η ζωή δεν είναι εύκολη και η δουλειά είναι δύσκολη. Μέσα σε όλα αυτά υπάρχουν και τα πρόσθετα προβλήματα που δυσχεραίνουν τη ζωή και τη δουλειά τους. Η αρχή γίνεται με τον δρόμο, ο οποίος είναι δύσβατος. Δεν ζητούν πολλά, για παράδειγμα, θα ήταν αρκετό να μεριμνούσε η πολιτεία ώστε να φτιαχτεί ο χαλασμένος, εδώ και τρία χρόνια, δρόμος και να διευκολύνει τη ζωή τους.

Ακόμα και το πρόβλημα της μικροκαρπίας, δηλαδή να μικραίνει ξαφνικά το μήλο πάνω στα δέντρα, κατάφεραν να το αντιμετωπίσουν. Με δική τους προσπάθεια, κατόρθωσαν να κάνουν και αναδιάρθρωση για τα κλειστά κυκλώματα ποτίσματος. «Αν έρθετε και δείτε την καλλιέργεια, πώς ποτίζουμε και πώς ψεκάζουμε, τότε θα βγάλετε τα συμπεράσματα μόνοι σας», μας λένε. Σε μια άλλη καλλιέργεια, όπως λένε, οι παραγωγοί θα χρησιμοποιούσαν ένα μηχάνημα και θα τελείωναν 20 στρέμματα σε μία ώρα. Στην περίπτωση όμως του μήλου, επειδή όλα γίνονται με το χέρι, χρειάζονται τρεις μέρες.

Ο τόπος τους και η καλλιέργειά τους «είναι πηγή ζωής. Δώσαμε και πήραμε», τονίζουν στη συζήτηση που ακολούθησε με τους παραγωγούς, εκ των οποίων κάποιοι είναι μέλη της διοίκησης του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγορίν. Μας ξενάγησαν στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, καμαρώνοντας τόσο για τα άψυχα υλικά τους, τα ψυγεία και τα μηχανήματα διαλογής, όσο και για το έμψυχο δυναμικό, αφού ακόμη και εκεί εργάζονται οι ίδιοι οι παραγωγοί ως εποχικό, αλλά και μόνιμο δυναμικό. Όλα όμως τα προβλήματα, που βρίσκουν στο διάβα τους, καταφέρνουν και τα αντιμετωπίζουν. Και αυτό γιατί υπάρχει καλή συνεργασία και έχουν καταφέρει να αντιμετωπίζουν τα πάντα μονιασμένοι και ενωμένοι.

«Όλα γίνονται με προσωπική εργασία»

Περίπου 50 στρέμματα έχει ο παραγωγός Λάζαρος Σαμαράς, τα οποία μεταφράζονται σε 4.000 δέντρα. «Όλα γίνονται με μεγάλη προσωπική εργασία. Στα κτήματά μας δεν μπαίνουν μηχανήματα. Ό,τι και να κάνεις, πρέπει να μπεις εσύ ο ίδιος. Από το να ψεκάσεις, να φρεζάρεις, να συλλέξεις», μας λέει ο Λ. Σαμαράς. Στόχος των καλλιεργητών, όπως εξηγεί, είναι να φυτέψουν και καινούργια σχήματα, αλλά και να στηρίξουν και τα παλιά, όπως τα «σούπερ κινγκ», τα «φούτζι», τα «στάρκινγκ» κ.ά. «Μείναμε εδώ, δεν φύγαμε.
Στηρίξαμε τον τόπο μας. Θέλουμε να κάνουμε την αναδιάρθρωση, αλλά δεν μας βοήθησε η πολιτεία καθόλου. Ένα μέρος ξεκινάει τώρα, αλλά την κάνουμε μόνοι μας», σημειώνει. Επεσήμανε, μάλιστα, την ανάγκη να γίνουν στην περιοχή κλειστά κυκλώματα για το πότισμα, πράγμα που θα βοηθούσε στον έλεγχο της κατάστασης. «O μικρός παραγωγός, αν φορολογηθεί με τα νέα μέτρα, δεν θα αντέξει. Και αν δεν αντέξει το 70% που είναι οι μικροί, δεν θα αντέξει ούτε ο μεγάλος και κατ’ επέκταση και ο συνεταιρισμός» σημειώνει.

«Νοικοκυρεμένος» συνεταιρισμός

Στις προσπάθειες, που έχει καταβάλει ο συνεταιρισμός, προκειμένου να γίνει μια αναδιάρθρωση στην περιοχή με τα κλειστά κυκλώματα, αναφέρθηκε ο πρόεδρός του, Αντώνης Λάσκος: «Το 2003 έγινε μια μελέτη 45 εκατομμυρίων για την αναδιάρθρωση. Το 2011, προκειμένου να μειωθεί το κόστος, το φτάσαμε στα 25 εκατομμύρια. Η τότε κυβέρνηση δεν την πέρασε. Από τότε προσπαθούμε μόνοι μας να κάνουμε την αναδιάρθρωση».

Το χωριό μοιράζεται σε τρεις ζώνες καλλιέργειας βάσει του υψομέτρου και επειδή το μέρος είναι ορεινό το κόστος παραγωγής είναι ιδιαίτερα υψηλό. Τώρα «με δικές μας προσπάθειες, πάμε σε χαμηλό σχήμα, σε ποικιλίες οι οποίες ακολουθούν το στάρκινγκ. Το κόστος είναι μεγάλο, αλλά δεν μπορούμε να μείνουμε πίσω. Το κόστος στον παραγωγό είναι περίπου 25 λεπτά το κιλό, κατά μέσο όρο, τα οποία αφαιρούνται από τα 50 με 55 λεπτά, που πήρε ως τιμή ο παραγωγός. Σε αυτά προστίθεται και το κόστος από τα δέντρα που φέρνουμε από Ιταλία κάθε χρόνο. Φέρνουμε περίπου 400.000 δέντρα και πάμε σε πυκνή φύτευση. Αυτά στοιχίζουν 5 με 5,5 ευρώ για να τα φέρουμε έως εδώ. Από την άλλη πλευρά, οι στόχοι μας είναι να ανεβάσουμε την ποσότητα και να μειώσουμε τα έξοδα», εξηγεί ο Αντ. Λάσκος.

Ο ίδιος συνεχίζει, λέγοντας ότι «εδώ έχουμε ολοκληρωμένη καλλιέργεια. Ελέγχονται φάρμακα, λιπάσματα και κάθε παραγωγός έχει τον φάκελό του με το τι θα ψεκάσει, τι θα λιπάνει και πότε. Αυτή είναι η προσπάθειά μας, να είμαστε στην αγορά και ο παραγωγός με τον καταναλωτή να μπορούν να κοιτάζονται στα μάτια. Για γίνουν αυτά πρέπει να είσαι ομάδα. Μεμονωμένοι δεν μπορούμε».

Στους λόγους που ο συνεταιρισμός κατάφερε να «προκόψει» αναφέρει το γεγονός ότι πλήρωνε τα χρέη του και αυτήν τη στιγμή δεν χρωστά ούτε ένα ευρώ, ούτε σε ασφαλιστικά ταμεία ούτε σε εφορίες ούτε στην τράπεζα. «Αυτό οφείλεται στους παραγωγούς που κρατήθηκαν. Δηλαδή, έλεγες ότι τα μήλα έχουν δέκα λεπτά, ας πούμε, τα δύο είναι για τα δάνεια. Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό. Αυτός ο συνεταιρισμός είναι 100 χρόνων, είναι υγιής και δεν έχει επιδοτηθεί σχεδόν ποτέ».

Το εργοστάσιο δουλεύει αποκλειστικά με τους παραγωγούς. Το εποχικό προσωπικό αριθμεί 70 άτομα και το μόνιμο προσωπικό 43. «Προσπαθούμε πάντα τα χρήματα να πηγαίνουν στους παραγωγούς και στις οικογένειές τους. Θέλουμε όμως και τη βοήθεια από το κράτος για να μπορέσουμε να σηκωθούμε. Δεν μπορεί 3.000 κάτοικοι από ένα χωριό, που είναι πίσω από το βουνό, να κάνει 16 εκατομμύρια τζίρο τον χρόνο και να μην το βλέπει το κράτος. Εδώ εμείς είμαστε αδικημένοι, γιατί είμαστε ορεινοί. Δεν έχουμε μηχανήματα να δουλέψουμε. Ένα μηχάνημα κάνει να ψεκάσει 20 στρέμματα σε μία ώρα και εμείς θέλουμε τρεις μέρες. Το βράδυ δεν μπορείς να ξαπλώσεις από την κούραση», τονίζει ο Αντ. Λάσκος.

Εγγυημένη η ποιότητα

Γεμάτη περηφάνεια για τη θέση της ως γεωπόνου στον συνεταιρισμό Ζαγορίν, η Ιουλία Παπούλια, Υπεύθυνη Ποιοτικού Ελέγχου, μας ενημέρωσε για το σημαντικό έργο που επιτελεί σε καθημερινή βάση για τη διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων που φτάνουν στον συνεταιρισμό. Με σιγουριά για το τελικό προϊόν που φτάνει στον καταναλωτή, η Ι. Παπούλια μας τόνισε ότι «ο καταναλωτής θα πρέπει να είναι 100% σίγουρος ότι όταν τρώει το μήλο μας, να μην φοβάται τίποτα».

Αναφορικά με την ποιότητα του μήλου, η γεωπόνος επισήμανε τον σημαντικό ρόλο που παίζουν, τόσο οι κλιματολογικές συνθήκες όσο και το έδαφος (το ορεινό της περιοχής), στο έντονο κόκκινο χρώμα και στην εξαιρετική ποιότητα του προϊόντος, που το κατατάσσουν σε ένα από τα πιο δημοφιλή ΠΟΠ προϊόντα της χώρας μας.

Ιδιαίτερη μνεία έκανε και στους άλλους δύο συναδέλφους γεωπόνους του συνεταιρισμού, που είναι υπεύθυνοι σε όλα τα στάδια, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση, λέγοντας ότι «εγώ παίρνω το μήλο όταν έρθει στις εγκαταστάσεις, αλλά στον πρωτογενή τομέα ελέγχουν συνάδελφοι τους ψεκασμούς, τις καλλιεργητικές εργασίες και τις παγίδες για εντομολογικούς εχθρούς. Δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη του».

Τέλος, αναφέρθηκε στο σημαντικό έργο που επιτελεί ο συνεταιρισμός σε κοινωνικό επίπεδο, επισημαίνοντας: «Όλο το χωριό ζει από αυτόν τον συνεταιρισμό. Είναι το κέντρο του χωριού. Πάνω από 70 οικογένειες ζούνε από αυτόν και οι νέοι μας μένουν εδώ».

Οι διαδρομές εντός και εκτός Ελλάδος

Ο συνεταιρισμός χρειάστηκε και… δανεικά ψυγεία για να καλύψει την παραγωγή η οποία έφτασε τους 15 τόνους

Η συγκέντρωση όλων των προϊόντων των μελών του συνεταιρισμού, η ευθύνη της καλής συντήρησης, διαλογής, τυποποίησης και προώθησης προς τις αγορές των προϊόντων, γίνεται στο εργοστάσιο του συνεταιρισμού. Η χωρητικότητα των ψυγείων είναι στα 10 εκατομμύρια κιλά, ενώ η φετινή σοδειά απέδωσε περί τα 15 εκατομμύρια κιλά. Αυτό σημαίνει ότι τα 5 εκατομμύρια κιλά αναγκαστικά πηγαίνουν σε ξένα ψυγεία (στην Αγιά), για να μπορέσουν να συντηρηθούν. Σε ό,τι αφορά το ψυγείο, το μισό είναι ελεγχόμενης ατμόσφαιρας. Από τους 52 θαλάμους που υπάρχουν, οι 28 είναι ελεγχόμενης ψύξης και οι υπόλοιποι απλής ψύξης, ενώ έχουν εξ ολοκλήρου έργα βελτίωσης των ψυκτικών θαλάμων, για να διατηρείται το προϊόν όσο το δυνατόν καλύτερα.

«Λόγω της διπλής μεταφοράς, αυτό προσδίδει ένα επιπλέον κόστος, γιατί πρέπει τα μήλα να ξανάρθουν εδώ για να διαλογισθούν και να τυποποιηθούν» μας εξηγεί ο προϊστάμενος στα ψυγεία του συνεταιρισμού, Αντώνης Σπανός, σημειώνοντας ότι τα 5 εκατομμύρια κιλά, που χρειάστηκε να «βγάλουμε έξω, αν τα υπολογίσετε δια 15,5 τόνους, που παίρνει ένα αυτοκίνητο για να μεταφερθούν, καταλαβαίνετε ότι χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουμε 360 αυτοκίνητα για τη μεταφορά προϊόντος. Συγχρόνως, τα αυτοκίνητα που χρειάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς, μαζί με τα μήλα που έπρεπε να πάνε για χυμό, όλα αυτά πρέπει να γίνουν σε συγκεκριμένες μέρες. Έχουμε μισθώσει 5 αυτοκίνητα δικά μας, από τα οποία 4 είναι ψυγεία και από εκεί και πέρα βρίσκουμε και κάποιους συνεργάτες για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το μεταφορικό έργο».

Η τιμή

Η τιμή του προϊόντος καθορίζεται από τη διοίκηση, μαζί με το τμήμα πωλήσεων. Φέτος, η τιμή καθορίστηκε στα 55 με 60 λεπτά, που είναι η καθαρή τιμή που πήρε ο παραγωγός. Η μέση τιμή, με τα έξοδα και τα μεταφορικά, φτάνει γύρω στα 90 με 95 λεπτά.

Τη χρονιά που μας πέρασε, έγιναν 2 εκατομμύρια κιλά εξαγωγές στην Αίγυπτο, 40 τόνοι στο Ισραήλ και κάποιες εξαγωγές σε Αλβανία και Βουλγαρία. Φέτος, ήδη έχουν εξαχθεί 700 τόνοι στην Αίγυπτο και 80 τόνοι στο Ισραήλ. Συνήθως, όπως μας είπε ο κ. Σπανός, η
αγορά της Αιγύπτου ζητάει μέχρι τέλος Μαρτίου, και το Ισραήλ ανάλογα με τη χρονιά. Αυτή τη στιγμή, στην ελληνική αγορά, και μέσα σε ενάμιση μήνα που διακινείται το μήλο, οι πωλήσεις έχουν περάσει τα 2,5 εκατομμύρια κιλά.

«Πετυχαίνουμε όταν είμαστε όλοι μαζί»

«Οι σκεπές του συνεταιρισμού είναι 8 στρέμματα. Μια χρονιά με έντονη χιονόπτωση, είχαν 1.5 μέτρο χιόνι. Κατεβήκαμε οι παραγωγοί, οι συνέταιροι και σχεδόν όλο το χωριό και τις… ξεφτυαρίσαμε, προκειμένου να μην πάθουν ζημιά». Με αυτό το χαρακτηριστικό παράδειγμα ο παραγωγός και μέλος του ΔΣ του συνεταιρισμού, Κυριαζής Παπούλιας, μας περιέγραψε το έντονο δέσιμο και την αγάπη που έχουν οι κάτοικοι της Ζαγοράς για το συνεταιρισμό.

Παρόλα αυτά η κυβερνητική πολιτική και μέριμνα –όλα αυτά τα χρόνια- για τους ορεινούς καλλιεργητές είναι απούσα. «Το κράτος πρέπει, με αυτόν τον συνεταιρισμό που είναι πρότυπος (όπως λέει και η Ευρώπη), να κάνει μια σοβαρή μελέτη για αυτόν τον νόμο, να υπολογίσει τι κοστολόγια έχει εδώ ένας παραγωγός και από κει και πέρα να δει πως πρέπει να μας μεταχειριστεί και τι στρατηγική θα ακολουθήσει για την αγροτική πολιτική» τονίζει ο κ. Παπούλιας.

Συνεχίζοντας να εκφράζει τα παράπονά του, ο παραγωγός αναφέρθηκε στις ζημιές που προκαλούνται στα αυτοκίνητα λόγω του κακοσυντηρημένου οδικού δικτύου. «Όταν τα αυτοκίνητα τα φορτώνεις 20, 40 τόνους, και πρέπει να περνάς αυτές τις γέφυρες, τα προβλήματα είναι πολλά. Ακούμε εδώ και 30 χρόνια υποσχέσεις ότι θα τις φτιάξουν, αλλά μάταια. Μας κοροϊδεύουν, είναι τεράστιες οι ζημιές που παθαίνουμε στα αυτοκίνητα» σημειώνει χαρακτηριστικά. Και καταλήγει: «Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος. Όσο καλά και αν πηγαίνουν τα πράγματα για τα προϊόντα μας, δεν επαναπαυόμαστε ποτέ. Πετυχαίνουμε πολλά περισσότερα όταν είμαστε όλοι μαζί, και γενικά οι παραγωγοί πρέπει να συνεταιριστούν».

Των Ανθής Γεωργίου και Κυριάκου Λάμπρου