Αγροτουρισμός: Καλλιεργήστε… τουρίστες στη φάρμα σας
Ο αγροτουρισμός, που εδώ και χρόνια ανθίζει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αρχίζει δειλά-δειλά να πετάει τα μπουμπούκια του και στην Ελλάδα. Μια χώρα που προσφέρεται από κάθε άποψη για το είδος αυτό τουρισμού. Ποιο είναι όμως το κοινό που επιλέγει τον αγροτουρισμό; Ποιες είναι οι προτιμήσεις και τα κίνητρα των ανθρώπων, που η διαμονή στη φύση και η επιστροφή σε έναν τρόπο ζωής πιο ήρεμο και παραδοσιακό τους συγκινεί τόσο, ώστε να αντιπροσωπεύουν ένα ολόκληρο τμήμα της αγοράς; Και, τι σόι άνθρωπος είναι τελικά, ο αγροτουρίστας;
Αγροτουρίστας είναι ένας σύγχρονος άνθρωπος που αρνείται τον τουρισμό με το «βραχιολάκι» και αναζητά στον προορισμό του μια νέα διάσταση. Τη δυνατότητα να ζήσει για λίγες έστω μέρες στους ρυθμούς της περιοχής που επιλέγει, να γνωριστεί με την πολιτιστική και αγροτική της ταυτότητα, να ζήσει ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία. Αγροτουρισμός, είναι, για να καταφύγουμε σε μια… παραδοξολογία, «η καλλιέργεια τουριστών στη φάρμα». Είναι δηλαδή, κάθε προσοδοφόρα δραστηριότητα που γίνεται σε μια φάρμα ή σε ένα σε ένα αγρόκτημα, με στόχο την ψυχαγωγία, αλλά κυρίως την ουσιαστική γνωριμία με τον τόπο, τους ανθρώπους, και τον πολιτισμό του. Όσο απλό και εφικτό, μπορεί να φαντάζει ένα τέτοιο εγχείρημα, άλλο τόσο δύσκολο και πολυσύνθετο είναι στην πραγματικότητα να υλοποιηθεί. Διότι, για να καλλιεργήσει κάποιος τουρίστες στο χωράφι του, θα πρέπει πρώτα να έχει καλλιεργήσει τον ίδιο του τον εαυτό. Και για να παράγεις ένα ποιοτικό αγροτουριστικό προϊόν, φιλικό προς το περιβάλλον αλλά και τους ανθρώπους χρειάζεται εκτός των άλλων, γνώση, επιδεξιότητα, καινοτομία, αλλά και πολύ μεράκι, αυθεντική φιλοξενία και αγάπη για τον τόπο σου, σεβασμό στον άνθρωπο και τις ανάγκες του, απλότητα, αρμονία, σπιτική κουζίνα κ.ά… Και όλα αυτά, σε μια εποχή όπου οι παραπάνω έννοιες παραμένουν υποτιμημένες στην χώρα μας.
Προφίλ
Αυτά που διαφοροποιούν τον αγροτουρισμό από τον μαζικό τουρισμό και επομένως τον αγροτουρίστα από τον κοινό τουρίστα, είναι πολλά και σημαντικά. Ο αγροτουρίστας, θεωρείται άνθρωπος ποιοτικός, εκλεκτικός και με μεγάλη αγοραστική δύναμη. Είναι ο τουρίστας που ξέρει, τι ακριβώς ζητάει και δεν συμβιβάζεται με τίποτα λιγότερο. Σε γενικές γραμμές, παρατηρείται ότι οι αγροτουρίστες είναι πιο απαιτητικοί από ότι στο παρελθόν στα θέματα διατροφής, υπηρεσιών φιλοξενίας και δραστηριοτήτων αναψυχής. Κι αυτό γιατί συνήθως έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης και αρκετές προηγούμενες εμπειρίες, οι οποίες ανεβάζουν τα στάνταρ τους. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι και το χρηματικό, αφού απαιτούν το αγροτουριστικό προϊόν να έχει συγκεκριμένες ευρωπαϊκές προδιαγραφές, αντάξιες των προσδοκιών τους.
Αυτό που πρώτα-πρώτα αναζητούν οι αγροτουρίστες είναι η χαλάρωση, αλλά και η αποκοπή από την καθημερινότητά τους. Πρόκειται σε ένα μεγάλο ποσοστό για κατοίκους αστικών περιοχών που θέλουν να έρθουν σε επαφή με τη φύση, να γνωρίσουν την αγροτική ζωή και τα αγροτικά προϊόντα και να συναναστραφούν με τους αγρότες και τους ντόπιους. Διψάνε για την αυθεντικότητα και τη διαφορετικότητα. Επιπλέον, ο αγροτουρίστας δεν αναζητά τις παθητικές διακοπές, επιθυμεί συνεχώς να απασχολείται με ποικίλες δραστηριότητες, συνδυάζοντας έτσι την περιπέτεια με την ενεργό συμμετοχή και δράση στη φύση, έχει αυξημένη οικολογική συνείδηση και δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ζητήματα περιβαλλοντικής προστασίας. Επίσης, ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό και την κουλτούρα άλλων λαών. Δεν είναι επιρρεπής στα πρότυπα καταναλωτικής συμπεριφοράς και έχει, όπως ειπώθηκε ήδη, υψηλές απαιτήσεις σε όλα τα επίπεδα.
Μεσαία τάξη
Σε χώρες της Ευρώπης, που ο αγροτουρισμός έχει παράδοση δεκαετιών, αποτελεί έναν τρόπο ζωής ο οποίος απευθύνεται σε όλη την οικογένεια και διεκδικεί το ήμισυ των ετήσιων οικογενειακών διακοπών. Τα νεότερα άτομα είναι αυτά που προτιμούν να συνδυάζουν το πακέτο αγροτουρισμού με σπορ περιπέτειας, ενώ οι μεγαλύτεροι με πιο ήπιες δραστηριότητες. Οι Ευρωπαίοι αγροτουρίστες που επιλέγουν σαν προορισμό τους την Ελλάδα, έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες αγροτουριστών. Δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα πολιτισμικά στοιχεία των περιοχών, στο φυσικό κάλλος και προτιμούν πάντα τις περιοχές τις οποίες δεν επισκέπτονται οι τουριστικές μάζες. Ηλικιακά κυμαίνονται από 35 έως 50 ετών, και ταξιδεύουν είτε σε ζευγάρια, είτε σε ομάδες. Η οικονομική τους επιφάνεια είναι, συνήθως, μεγάλη. Πρόκειται για ελεύθερους επαγγελματίες, υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων, μικρομεσαίους επιχειρηματίες –ανήκουν δηλαδή στην πλειοψηφία τους στη λεγόμενη μεσαία τάξη. Οι περισσότεροι προέρχονται από τη Βρετανία και τη Γερμανία, ενώ αρκετοί από το Βέλγιο, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, τις ΗΠΑ και την Ρωσία. Προτιμούν να οργανώνουν μόνοι τους τις διακοπές και το πρόγραμμά τους και ταξιδεύουν κυρίως από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, το 70% των Αμερικανών, Αυστραλών, Αυστριακών και Γερμανών κάνουν σε ετήσια βάση αγροτουρισμό.
Οι αγροτικές κοινωνίες μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον της χώρας μας, εφόσον ασχοληθούν σοβαρά με τον αγροτουρισμό. Εκτός όμως από την ανάγκη ύπαρξης θεσμικού πλαισίου, οριοθέτησης των σχετικών επαγγελμάτων, συντονισμού, κλπ., μία άτυπη, αλλά πολύ ουσιαστική προϋπόθεση για την ενασχόληση με τον αγροτουρισμό είναι η αγάπη για τον τόπο. Η φιλοσοφία του: «Φτιάχνω δωμάτια στο χωριό για να βγάλω κανένα φράγκο», ούτε αγροτουρισμός είναι αλλά ούτε και επιτυχία θα φέρει. Οι αγροτουριστικές δραστηριότητες πρέπει να ακουμπούν στην κουλτούρα, στην ιστορία και στον πολιτισμό ενός τόπου και να αποπνέουν αγάπη και σεβασμό για τον τόπο και το περιβάλλον. Οι άνθρωποι που δημιούργησαν αγροτουριστικές μονάδες και δραστηριότητες με βάση αυτή τη φιλοσοφία, όχι μόνο πέτυχαν αλλά και κατάφεραν να περάσουν την αγάπη τους για τον τόπο τους και την γη τους στον κόσμο που τους επισκέπτεται. Κι αυτό είναι κέρδος ανυπολόγιστο και για το συγκεκριμένο τόπο, αλλά και για τη χώρα μας.
Άλλο αγροτουρισμός και άλλο οικοτουρισμός
«Ας μας δώσει το κράτος το νομοθετικό πλαίσιο κι ας αφήσει τις ταμπέλες»
Η «Ευμέλεια», είναι ένα Επισκέψιμο Βιολογικό Αγρόκτημα & Ξενώνας στις Γούβες της Λακωνίας και αποτελεί πρότυπο αγροτουριστικής μονάδας, στη χώρα μας. Ζητήσαμε από τον δημιουργό της, Φραγκίσκο Καρέλα, τις σκέψεις και εμπειρίες του. Να τι μας είπε, συνοπτικά:
Ο αγροτουρισμός στην Ελλάδα είναι σε μια διαδικασία ωρίμανσης. Όμως, σαν επαγγελματίες καλούμαστε να εκπαιδεύσουμε τους τουρίστες στο χωράφι μας. Και αυτός ο ρόλος μας φορτώνει με βαριά ευθύνη.
Είναι γεγονός ότι, υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον Έλληνα και στον Ευρωπαίο αγροτουρίστα. Και είναι λογικό. Η Τοσκάνη και γενικότερα η Ιταλία έχει εκπαιδεύσει πολύ κόσμο, στο συγκεκριμένο μοντέλο τουρισμού. Έτσι ο ξένος εκτιμάει πιο εύκολα αυτό που οι Έλληνες θεωρούν δεδομένο.
Οι αγροτουρίστες θέλουν να μάθουν τα πάντα για τις γεύσεις, τον τόπο και τους ανθρώπους της περιοχής. Έτσι θα πρέπει για αρχή να ξέρουμε τι πουλάμε. Πολλοί λένε ότι κάνουν αγροτουρισμό ενώ, κάνουν οικοτουρισμό.
Είναι απαραίτητο λοιπόν, να ξέρεις τι ακριβώς κάνεις, ποιος είναι ο χώρος που διαθέτεις, τι μπορείς να αξιοποιήσεις από αυτόν και πως. Το σημαντικότερο όμως από όλα είναι να γνωρίζεις ποιος είσαι εσύ και πως επικοινωνείς με τους επισκέπτες σου.
Απαραίτητη είναι η γνώση της αγγλικής γλώσσας (τουλάχιστον), να ξέρεις να χειρίζεσαι το ίντερνετ, να έχεις κάνει ταξίδια στο εξωτερικό, να έχεις παρακολουθήσει σεμινάρια, να έχεις μαγειρέψει τουλάχιστον μια φορά μόνος σου στη ζωή. Με λίγα λόγια να είσαι καλλιεργημένος. Γιατί ο αγροτουρισμός, είναι η διπλωματία της υπαίθρου.
Τέλος στην ερώτηση: «Πιστεύετε ότι στον αγροτουρισμό θα πρέπει να δραστηριοποιούνται μόνο οι αγρότες;», απαντά: Είμαι αντίθετος σε αυτό, γιατί ο αγροτουρισμός είναι για όλους. Το θέμα δεν είναι, να φτιάχνουμε νομοθεσίες για να αποκλείσουμε ανθρώπους αλλά για να δημιουργούνται μηχανισμοί ρύθμισης και ελέγχου. Ούτε να χαϊδεύουμε αφτιά –των αγροτών στη συγκεκριμένη περίπτωση. Δεν πρέπει να τα βλέπουμε τόσο στενά τα πράγματα. Ας μας δώσει το κράτος το νομικό πλαίσιο επιτέλους και ας αφήσει τις ταμπέλες που βασανίζουν αυτή τη χώρα. Από κει και πέρα είναι ο αγροτουρίστας και η αγορά που θα κρίνουν τον καθένα.
Διαβάστε επίσης: Το τολμηρό ταξίδι ενός καινοτόμου Έλληνα
