Άνω – κάτω η κυβέρνηση με τους δασικούς χάρτες – Σε δυο στρατόπεδα Φιλοπεριβαλλοντικών – Φιλοαγροτών

Με την εντολή του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, «βρείτε λύση», ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος δέχεται συμβιβαστικές εισηγήσεις, για να γίνουν κανονικά οι δηλώσεις ΟΣΔΕ και να μην επηρεαστούν από το θέμα των δασικών χαρτών.

Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κρατούν χαμηλά τους τόνους, όμως η αλήθεια είναι πως έχουν χωριστεί σε δυο στρατόπεδα, σε «Φιλοπεριβαλλοντικούς», έχοντας μαζί τους τους Οικολόγους Πράσινους, που ζητούν άρον–άρον να προχωρήσουν οι δασικοί χάρτες με τις όποιες βελτιώσεις, και «Φιλοαγροτικούς», που θα επιθυμούσαν «αναβολή μέχρι νεοτέρας» και σημαντικές υποχωρήσεις.

Οι μεν φιλοπεριβαλλοντικοί λένε πως πρέπει επιτέλους να γίνουν οι δασικοί χάρτες, να σταματήσει η ιστορία με τα καταπατημένα, γιατί είναι καθ’ οδόν πρόστιμα από την ΕΕ και αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση. Οι φιλοαγροτικοί εκφράζουν φόβους ότι με αυτή την ιστορία ελλοχεύει το απευκταίο ενδεχόμενο να χαθούν επιδοτήσεις ή να ζητηθούν πίσω και επιδοτήσεις προηγούμενων ετών, αν δεν υπάρξει εξορθολογισμός στους δασικούς χάρτες.

Στο πλευρό του Β. Αποστόλου (Φιλοαγροτικοί) τάσσονται σε γενικές γραμμές και οι υφυπουργοί των ΑΝΕΛ Β. Κόκκαλης – Ν. Μαυραγάνης, που διατύπωσαν τις διαφωνίες τους και ζητούν αναστολή μέχρι νεοτέρας της ανάρτησης των δασικών χαρτών, ώσπου να εξεταστούν τα προβλήματα που προέκυψαν. Επιπλέον, οι ΑΝΕΛ θέτουν και θέμα χρήσης αεροφωτογραφιών του 1975, καθώς δίνει ο νόμος το σχετικό δικαίωμα.

Την περασμένη Τρίτη, σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της κρίσης, υπήρξε ευρεία σύσκεψη σε επίπεδο νομικών συμβούλων στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ την ίδια στιγμή οι δήμοι, δια του προέδρου της ΚΕΔΕ, Γιώργου Πατούλη, ζητούν νέα παράταση. Όμως, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, δεν είχε δοθεί οριστική λύση.

Το θέμα των νομοτεχνικών βελτιώσεων στο θέμα των δασικών χαρτών δεν είναι απλό, γιατί το ελληνικό Σύνταγμα προστατεύει τα δάση και κάθε άλλη δραστηριότητα φαίνεται να έπεται, ενώ μόλις το 30% των δήμων, ενώ είχαν ειδοποιηθεί από το καλοκαίρι, έχουν ανταποκριθεί.

Την ίδια στιγμή, και οι βουλευτές των νησιών θεωρούν πως οι προθεσμίες είναι ασφυκτικές, διότι ακόμη και για τις ενστάσεις δεν έχουν όλες οι νησιωτικές περιοχές καθημερινή ακτοπλοϊκή σύνδεση.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, που είναι δασολόγος, φέρεται ενοχλημένος, παρά τις παραδοσιακά καλές σχέσεις που διατηρεί με τον Σωκράτη Φάμελλο. Πηγές αναφέρουν πως είναι ξανά στο κόκκινο οι σχέσεις του με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, Γιάννη Τσιρώνη, παρά τις περί αντιθέτου δηλώσεις.

Οι ΑΝΕΛ επιμένουν πως οι δήμοι είναι απροετοίμαστοι και ότι οι προθεσμίες είναι ασφυκτικές για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ. Στη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον υπουργό Επικρατείας, Χριστόφορο Βερναρδάκη, υφυπουργοί των ΑΝΕΛ φέρεται να το δήλωσαν ανοιχτά πως κινδυνεύει να τιναχτεί όλο το σύστημα των επιδοτήσεων: «Τι θα λέμε στους αγρότες; Δηλώστε τα χωράφια σας, αλλά κινδυνεύετε να κηρυχθούν δασικά;»

Έτσι, ενώ όλοι συμφωνούν πως υπάρχει όντως πρόβλημα με τα καταπατημένα, ότι χρειάζεται να τελειώσουν επιτέλους οι δασικοί χάρτες, για να μπορούν να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες χρήσης γης, ώστε να έρθουν επενδύσεις, τα μηνύματα είναι αρνητικά, ως προς τον τρόπο σύνταξης των δασικών χαρτών:

Πελοπόννησος, Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα κ.ο.κ. παρουσιάζουν προβλήματα στην ανάγνωση των αγροτικών εκτάσεων. Έντονα προβλήματα φαίνεται να υπάρχουν και στην Αθήνα, παρότι εδώ η πλειοψηφία των δήμων έχει ανταποκριθεί. Ακόμη και στην εκλογική περιφέρεια του Βαγγέλη Αποστόλου, την Εύβοια, τα μηνύματα είναι δυσοίωνα στην Κάρυστο και το Αυλωνάρι.

Η στάση των Οικολόγων Πράσινων

Το θέμα των δασικών χαρτών δημιουργεί χάσμα και με τους Οικολόγους Πράσινους, παρότι ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Γιάννης Τσιρώνης, επιμένει πως το θέμα θα λυθεί και είναι πιο κοντά με τον Σωκράτη Φάμελλο. Ωστόσο, ορισμένα στελέχη τού χρεώνουν ότι φέρει μεγάλες ευθύνες για το μπάχαλο, ως προκάτοχος του Φάμελλου, στη θέση του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος.

Η στάση της ΝΔ

Η αξιωματική αντιπολίτευση φαίνεται να σηκώνει το θέμα, τονίζοντας πως το αλαλούμ είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης, που χωρίς σχέδιο ξεκίνησε να ολοκληρώσει τους δασικούς χάρτες. Μάλιστα, ο τομεάρχης Περιβάλλοντος της ΝΔ, Κώστας Σκρέκας, ζήτησε με νέα επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή να διευθετηθούν τα εξής θέματα, στα οποία, όπως επισημαίνει, υπήρξαν τραγικά λάθη:

• Περιοχές με «Άλλης μορφής έκταση» εμφανίζονται ως «Αναδασωτέες», γεγονός που επηρεάζει τους αγρότες.
• Περιοχές με «Άλλης μορφής έκταση Α» εμφανίζονται ως «Δάση» ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για δασωμένους αγρούς.
• Περιοχές «Δασικές» με τίτλους ιδιοκτησίας, που θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται ως «Άλλης μορφής εκτάσεις», ενώ είναι νομίμως εκχερσωμένες με διοικητικές πράξεις αλλαγής χρήσεων γης, αποτυπώνονται ως «Δάση» στους αναρτημένους χάρτες. Πρόκειται, λέει, για εκτάσεις, που για λόγους δημοσίου συμφέροντος είχαν αποδοθεί σε γεωργική εκμετάλλευση πριν και μετά το 1975 και έως το 2007 (νόμοι 4280/2012 και 4315/2014).

Από τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, όλοι συμφωνούν πως το θέμα των δασικών χαρτών δεν μπορεί να λυθεί άμεσα, ούτε με τον τρόπο που επιχειρεί να το λύσει η κυβέρνηση, ενώ και η Δημοκρατική Συμπαράταξη σηκώνει το θέμα. «Έχει γίνει χαμός με τους χάρτες», μας έλεγαν δύο βουλευτές της Πελοποννήσου, που θεωρούνται από τους πλέον μετριοπαθείς. «Οι αγρότες είναι έτοιμοι να πάρουν τα όπλα. Μπορεί να το αντέξει αυτό η κυβέρνηση;». Το ΚΚΕ, δια της Διαμάντως Μανωλάκου, τομεάρχου Αγροτικού, κατηγορεί την κυβέρνηση για νέα χαράτσια και για το γεγονός ότι οι αγρότες πληρώνουν τη νύφη για λάθη τα οποία δεν οφείλονται σε εκείνους.

Τι προβλέπει το Σύνταγμα;

Με το άρθρο 24, παρ. 1 του Συντάγματος, προβλέπεται ότι η «προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός».

Επισημαίνεται ακόμη ότι η «σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Oικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον».

Με την αναθεώρηση του Συντάγματος της 6ης Απριλίου 2001, τονίζεται ότι η σύνταξη εθνικού κτηματολογίου συνιστά υποχρέωση του κράτους. Επιπλέον, επισημαίνεται μεταξύ άλλων πως τα μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το Kράτος.

Με ερμηνευτική διάταξη, σημειώνεται ότι «δάσος ή δασικό οικοσύστημα» νοείται το οργανικό σύνολο άγριων φυτών με ξυλώδη κορμό πάνω στην αναγκαία επιφάνεια του εδάφους, τα οποία, μαζί με την εκεί συνυπάρχουσα χλωρίδα και πανίδα, αποτελούν μέσω της αμοιβαίας αλληλεξάρτησης και αλληλοεπίδρασής τους, ιδιαίτερη βιοκοινότητα (δασοβιοκοινότητα) και ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον (δασογενές). Δασική έκταση υπάρχει όταν στο παραπάνω σύνολο η άγρια ξυλώδης βλάστηση, υψηλή ή θαμνώδης, είναι αραιά.

Τα σενάρια που εξετάζονται

Αποφασίστηκε ήδη ειδική επιτροπή στο υπουργείο Περιβάλλοντος για την αποκλιμάκωση της κρίσης, μετά τη σύσκεψη στο Μαξίμου, η οποία θα εξετάσει όλα τα προβλήματα που προέκυψαν. Τα σενάρια που εξετάζονται, καθώς ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος δεν φαίνεται διατεθειμένος να παγώσει το θέμα, είναι τα εξής:

1. Διασταύρωση των στοιχείων με το σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις δηλώσεις ΟΣΔΕ. Εξετάζεται το ενδεχόμενο σε ό,τι αφορά το ΟΣΔΕ να μην επηρεαστούν οι φετινές πληρωμές αγροτών.
2. Μείωση των τελών για ενστάσεις ή και μηδενικό τέλος, όπου μπορεί να συμβεί, για προφανή λάθη.
3. Πίεση για επιτάχυνση των διαδικασιών σε δήμους – δασαρχεία – υποθηκοφυλακεία. Η διάταξη για τα υποθηκοφυλακεία ήδη υπερψηφίστηκε στις Επιτροπές της Βουλής, ώστε τα άμισθα υποθηκοφυλακεία να γίνουν έμμισθα, γεγονός που αναμένεται να δώσει ανακούφιση στο σύστημα, καθώς τα υποθηκοφυλακεία υπολειτουργούσαν. Κι αυτό, διότι σε αρκετές περιπτώσεις, οι αγρότες μπορεί να χρειαστεί για να καταθέσουν σχετικά έγγραφα για αντιρρήσεις και να φέρουν έγγραφα από τα υποθηκοφυλακεία, εφόσον τα χωράφια τους έχουν καταχωριστεί ως δασικά.
4. Για τα αναδασωτέα, εξετάζεται αν ήταν και παρέμειναν αγροτικά, δηλαδή ΑΑ να μη χρειάζεται να υπάρξει τέλος.
5. Υπάρχουν και εισηγήσεις να προχωρήσουν ως προς τα υπόλοιπα οι δασικοί χάρτες, αλλά να υπάρξει αναβολή για όλες τις αγροτικές εκτάσεις, ώστε να υπάρξουν διασταυρώσεις στοιχείων.

Πώς αντιδρά η Αυτοδιοίκηση

Γενναία παράταση ζήτησαν οι δήμοι, μετά από συνάντηση τους, δια του Γιώργου Πατούλη, προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, ο οποίος φέρεται κι αυτός ενοχλημένος. «Δεν μας ρωτά κανείς, πώς μπορούν να γίνουν όλα αυτά», φέρεται να δήλωσε σε στενούς του συνεργάτες και ήδη ζήτησε την αναβολή των ρυθμίσεων, ώστε να υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Αγροτικής Ανάπτυξης της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Δομοκού Φθιώτιδας, Δημήτρης Τζιαχρήστας, επεσήμανε στην «ΥΧ» ότι υπάρχει η ανάγκη:

• Παράτασης, τέτοιας ώστε να εξεταστούν προβλήματα και αντιρρήσεις (ενστάσεις), χωρίς όμως να διακυβεύεται το μέλλον της χώρας.
• Διασταύρωση στοιχείων με το ΟΣΔΕ αλλά και με σύγχρονες αεροφωτογραφίες.
• Το παράβολο να μειωθεί και να είναι συμβολικό, καθώς σήμερα ξεκινά από 20 ευρώ και φτάνει τα 3.600 ευρώ.
• Μικρή παράταση χρόνου, ώστε να ληφθούν υπόψη αναδασμοί, εποικιστικές εκτάσεις και οι προθεσμίες είναι ασφυκτικές για τα υποθηκοφυλακεία.

Αφήνει, δε, να εννοηθεί, πως σε περίπτωση που υπάρξει προχειρότητα, κινδυνεύουν και αγροτικές επιδοτήσεις και να καθυστερήσει τραγικά η διαδικασία, λόγω μαζικών προσφυγών στα δικαστήρια.