Ασφαλιστικό: Πλήρης οδηγός για την ένταξη των αγροτών στις 120 δόσεις

Μια κερδοφόρα –προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων– χρήση εντός της τελευταίας τριετίας είναι η ελάχιστη προϋπόθεση προκειμένου ένας αγρότης ή έμπορος που δραστηριοποιείται στον αγροτικό κλάδο να έχει δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση των 120 δόσεων προς τα Ταμεία, η οποία αναμένεται να «ανοίξει» μέσα στις πρώτες μέρες του 2018. Για χρέη που ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ, το ετήσιο εισόδημα του οφειλέτη δεν μπορεί να είναι οκταπλάσιο και άνω του χρέους του. 

Η ρύθµιση παρουσιάζει µεγάλο ενδιαφέρον ιδίως για τους επαγγελµατίες του πρωτογενούς τοµέα, αλλά και σειρά άλλων κατηγοριών, όπως τους ελεύθεροους επαγγελµατίες ή τους επιτηδευµατίες, οι οποίοι, µην έχοντας πτωχευτική ικανότητα, δεν µπορούσαν µέχρι σήµερα να κάνουν χρήση των διατάξεων του εξωδικαστικού συµβιβασµού.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τον ΟΓΑ, σύµφωνα µε πληροφορίες της «ΥΧ», ο αριθµός των οφειλετών σήµερα ξεπερνά τους 300.000, µε το συνολικό χρέος να εκτιµάται στα 1,2 δισ. ευρώ. Εξ αυτών, τα 800 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 220.000 περίπου οφειλέτες έχουν ήδη µεταφερθεί στο ΚΕΑΟ, ενώ περί τα 450 εκατ. ευρώ από 100.000-110.000 οφειλέτες βρίσκονται αυτήν τη στιγµή εκτός ΚΕΑΟ.

Σύµφωνα µε τη σχετική υπουργική απόφαση, που αναµένεται να δηµοσιευθεί εντός των αµέσως επόµενων ηµερών, στη νέα ρύθµιση µπορούν να ενταχθούν ασφαλιστικές οφειλές ύψους έως 50.000 ευρώ που «γεννήθηκαν» µέχρι τις 31 Δεκεµβρίου 2016, µε τον µέγιστο αριθµό των δόσεων να φτάνει τις 120 και το ελάχιστο πληρωτέο ποσό κάθε δόσης τα 50 ευρώ. Βεβαίως, για µικρότερα χρέη, που δεν ξεπερνούν τα 3.000 ευρώ, το µάξιµουµ των δόσεων περιορίζεται στις 36, ενώ δεν προβλέπεται καµία διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων. Αντίθετα, για οφειλές πάνω από το ποσό αυτό, το «κούρεµα» στις προσαυξήσεις φτάνει το 85%.

Στο ΚΕΑΟ η τελευταία λέξη

Αξίζει, ωστόσο, να σηµειωθεί ότι τον τελευταίο λόγο για τον αριθµό των δόσεων δεν τον έχει ο οφειλέτης, αλλά το ΚΕΑΟ, στο οποίο υποβάλλεται και η σχετική αίτηση. Εφόσον το τελευταίο κρίνει πως το 33% του εισοδήµατος επαρκεί για να εξοφληθεί το χρέος σε λιγότερες δόσεις, τότε ο αριθµός των δόσεων θα αναπροσαρµόζεται αναλόγως (προς τα κάτω).

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι το εισόδηµα και η περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη αποτελούν τους δύο κρισιµότερους παράγοντες για την υπαγωγή στη ρύθµιση. Για παράδειγµα, εάν η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων είναι 25πλάσια του προς ρύθµιση χρέους, ο οφειλέτης αυτοµάτως αποκλείεται από τη ρύθµιση.

Ποιοι υπάγονται

Στη νέα ρύθµιση µπορούν να υπαχθούν, µεταξύ άλλων, φυσικά πρόσωπα µε εισόδηµα από επιχειρηµατική δραστηριότητα που δεν έχουν όµως πτωχευτική ικανότητα, όπως συµβαίνει µε την πλειοψηφία των αγροτών. Απαραίτητη προϋπόθεση, σύµφωνα µε την προωθούµενη υπουργική απόφαση, είναι να έχουν κάνει έναρξη εργασιών, να έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και οι οφειλές τους προς τα Ταµεία να µην ξεπερνούν τα 50.000 ευρώ. Οι οφειλές πρέπει να έχουν δηµιουργηθεί µέχρι τις 31 Δεκεµβρίου 2016 και να είναι βεβαιωµένες κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης. Η ένταξη στη ρύθµιση συνεπάγεται και την αυτόµατη απώλεια τυχόν υφιστάµενων ρυθµίσεων.

Δυνατότητα υπαγωγής έχουν επίσης και νοµικά πρόσωπα, καθώς και φυσικά πρόσωπα µε πτωχευτική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση ότι οι οφειλές προς όλους τους πιστωτές τους δεν ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ, µε ποσοστό όχι µεγαλύτερο του 85% εξ αυτών να αφορά χρέη προς τα Ταµεία.

Αιτήσεις και δικαιολογητικά

Οι αιτήσεις θα ξεκινήσουν να υποβάλλονται ηλεκτρονικά από τις αρχές του έτους (σ.σ. η ακριβής ηµεροµηνία µένει να καθοριστεί) στο ΚΕΑΟ. Ο οφειλέτης θα πρέπει να προσκοµίζει:

• Πιστοποιητικό ότι δεν έχει εκδοθεί για αυτόν οριστική δικαστική απόφαση ρύθµισης οφειλών ή επικύρωσης δικαστικού συµβιβασµού κατά τις διατάξεις του νόµου 3869/2010.
• Σε περίπτωση που έχει στην κατοχή του εµπράγµατα δικαιώµατα σε έκταση εκτός σχεδίου πόλης και οικισµού, θα πρέπει να συνυποβάλει συµπληρωµένο έντυπο υπολογισµού της αξίας του γηπέδου (Α ΓΗΣ).
• Αντίγραφο ποινικού µητρώου γενικής χρήσης του οφειλέτη.

Εάν οι προς ρύθµιση οφειλές ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ, θα πρέπει επιπλέον να συνυποβάλει χρηµατοοικονοµικές καταστάσεις των τελευταίων πέντε περιόδων, πρόσφατα πιστοποιητικά βαρών όλων των ακινήτων και υπεύθυνη δήλωση µε αναλυτική παράθεση των ανεξόφλητων υποχρεώσεων για τις οποίες υπάρχουν εµπράγµατες εξασφαλίσεις επί αυτών. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν από το ΚΕΑΟ ελλείψεις στα δικαιολογητικά ή ανακρίβειες στην αίτηση, µπορούν να συµπληρωθούν/διορθωθούν από τον οφειλέτη εντός δέκα ηµερών το αργότερο, µε το Κέντρο να διατηρεί το δικαίωµα, εφόσον παρέλθει η προθεσµία αυτή, να απορρίπτει την αίτηση.

Στα 50 ευρώ η ελάχιστη δόση

Το «µενού» των ρυθµίσεων, ανάλογα µε το ύψος του χρέους, διαµορφώνεται ως εξής:

• Για οφειλές έως 3.000 ευρώ, ο µέγιστος αριθµός των δόσεων δεν µπορεί να υπερβαίνει τις 36, µε ελάχιστο ποσό τα 50 ευρώ. Δεν προβλέπεται καµία διαγραφή προσαυξήσεων και τόκων εκπρόθεσµης καταβολής. Σηµειώνεται, ωστόσο, ότι εφόσον το 33% του εισοδήµατος του οφειλέτη επαρκεί για την αποπληρωµή σε λιγότερες δόσεις, ο αριθµός των δόσεων µειώνεται αναλόγως.
• Για οφειλές από 3.000 έως 50.000 ευρώ: Διαγραφή του 85% των προσαυξήσεων και τόκων εκπρόθεσµης καταβολής, αποπληρωµή σε έως και 120 δόσεις µε ελάχιστο ποσό κάθε δόσης τα 50 ευρώ.

Υπογραµµίζεται, ωστόσο, ότι για οφειλές από 20.000 έως 50.000 ευρώ, ο λόγος του χρέους –αφού διαγραφούν τόκοι και προσαυξήσεις– προς το εισόδηµα πρέπει να είναι µικρότερος ή ίσος του 8.

Σε κάθε περίπτωση, το επιτόκιο των δόσεων υπολογίζεται µε βάση το euribor τριµήνου, προσαυξηµένο κατά πέντε (5) εκατοστιαίες µονάδες και είναι σταθερό, µε κρίσιµο χρόνο την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι το ΚΕΑΟ διατηρεί το δικαίωµα να απορρίψει αίτηση, εφόσον διαθέτει δική του µελέτη βιωσιµότητας µε την οποία κρίνει ότι το χρέος είναι βιώσιµο. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση που η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη υπερβαίνει το 25πλάσιο της οφειλής.

Εντός 5 ηµερών η πρώτη πληρωµή

Για την υπαγωγή στη ρύθµιση πρέπει να καταβληθεί η πρώτη δόση εντός πέντε εργάσιµων ηµερών από την αποδοχή της πρότασης του ΚΕΑΟ. Οι επόµενες δόσεις καταβάλλονται έως την τελευταία εργάσιµη µέρα κάθε επόµενου µήνα, ξεκινώντας  από την ηµεροµηνία αποδοχής της πρότασης ρύθµισης.

Ενηµερότητα και πάγωµα αναγκαστικών µέτρων

Με την υπαγωγή στη ρύθµιση:

• Δεν υπολογίζονται περαιτέρω τόκοι εκπρόθεσµης καταβολής και προσαυξήσεις εκπρόθεσµης καταβολής.
• Χορηγείται αποδεικτικό ενηµερότητας. Για τη χορήγησή του, δεν λαµβάνονται υπόψη τυχόν προς διαγραφή/απαλλαγή βασικές οφειλές, τόκοι και προσαυξήσεις εκπρόθεσµης καταβολής.
• Αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών µέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών και ακινήτων του οφειλέτη. Η αναστολή αυτή δεν ισχύει για ληξιπρόθεσµες δόσεις της ρύθµισης, ούτε για κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί έως την υπαγωγή της ρύθµισης στα χέρια τρίτων. Τα αποδιδόµενα όµως ποσά από αυτές λαµβάνονται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων της ρύθµισης, εφόσον καταβάλλονται εντός της προθεσµίας αυτών.
• Αναστέλλεται η ποινική δίωξη για τα αδικήµατα του α.ν. 89/1967 (Α’ 136) και αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε ή, εφόσον άρχισε, η εκτέλεσή της διακόπτεται.

Το ΚΕΑΟ, πάντως, διατηρεί το δικαίωµα να προβαίνει σε συµψηφισµό των χρηµατικών απαιτήσεων του οφειλέτη κατά των Ταµείων, να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και συνοφειλετών (εφόσον η οφειλή δεν είναι ασφαλισµένη), καθώς και να προβαίνει σε ελέγχους ακρίβειας των στοιχείων που δήλωσε ο οφειλέτης έως και ένα έτος µετά την αποπληρωµή.

Πότε χάνεται η ρύθµιση 

Ο οφειλέτης χάνει τη ρύθµιση στις ακόλουθες περιπτώσεις:

α. Μη –ή µερική– καταβολή δόσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται στη ρύθµιση, έως τη συµπλήρωση του ποσού που αντιστοιχεί σε τρεις δόσεις.

β. Παράλειψη υποβολής της προβλεπόµενης Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (Α.Π.Δ.), εντός τριών µηνών από την παρέλευση της προθεσµίας υποβολής τους.

γ. Παράλειψη να εξοφλήσει ή να τακτοποιήσει –µε νόµιµο τρόπο, µε αναστολή είσπραξης ή ρύθµιση τµηµατικής καταβολής– τις οφειλές του προς το ΚΕΑΟ, οι οποίες βεβαιώθηκαν µετά την 31 Δεκεµβρίου 2016, εντός 90 ηµερών από την ηµεροµηνία υπαγωγής στη ρύθµιση. Για οφειλές που έγιναν ληξιπρόθεσµες µετά την υπαγωγή στη ρύθµιση, εντός 60 ηµερών από τη λήξη της προθεσµίας καταβολής τους.

Σε περίπτωση που χαθεί η ρύθµιση, το σύνολο της ανεξόφλητης οφειλής καθίσταται αµέσως ληξιπρόθεσµο και απαιτητό, µαζί µε τους αναλογούντες τόκους και προσαυξήσεις εκπρόθεσµης καταβολής.

Εκτιµητής ή δήλωση ΕΝΦΙΑ βγάζουν την αξία των ακινήτων

Για τη διαµόρφωση της πρότασης ρύθµισης, το ΚΕΑΟ λαµβάνει υπόψη το εισόδηµα του οφειλέτη. Πιο συγκεκριµένα:

• Για τα ακίνητα: Εφόσον οι προς ρύθµιση οφειλές υπερβαίνουν τα 20.000 ευρώ, απαιτείται έκθεση εκτιµητή ακινήτων, η οποία έχει συνταχθεί εντός του τελευταίου έτους πριν από την υποβολή της αίτησης. Εφόσον προσκοµίζονται περισσότερες από µία εκθέσεις εκτιµητών, λαµβάνεται υπόψη η πιο πρόσφατη. Εάν δεν απαιτείται ή προσκοµίζεται έκθεση εκτιµητή ακινήτων, το ΚΕΑΟ υπολογίζει ως αξία ακινήτων τη φορολογητέα αξία για τον υπολογισµό του ΕΝΦΙΑ, από την τελευταία δήλωση ΕΝΦΙΑ-πράξη προσδιορισµού φόρου. Για γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης, για τα οποία δεν προσδιορίζεται αξία ΕΝΦΙΑ και δεν προσκοµίζεται έκθεση εκτιµητή ακινήτων, το ΚΕΑΟ υπολογίζει ως αξία ακινήτων την αντικειµενική αξία τους.
• Για τα κινητά: Εάν σχετίζονται µε την επιχειρηµατική δραστηριότητα του οφειλέτη, λαµβάνεται υπόψη η αγοραία τους αξία, όπως αυτή προκύπτει είτε από πρόσφατη έκθεση οικονοµολόγου ή φοροτεχνικού, εφόσον πρόκειται για οφειλέτη που τηρεί διπλογραφικά βιβλία µε ετήσιο κύκλο εργασιών έως και 1.500.000 ευρώ ή απλογραφικά βιβλία ή από πρόσφατη έκθεση ορκωτού ελεγκτή, προκειµένου για οφειλέτη, που τηρεί διπλογραφικά βιβλία µε ετήσιο κύκλο εργασιών µεγαλύτερο των 1.500.000 ευρώ. Για κινητά που δεν εµπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, είναι αξίας άνω των 2.000 ευρώ έκαστο και συνολικά άνω των 30.000 ευρώ, λαµβάνεται υπόψη η αξία που αναφέρεται στην αίτηση του οφειλέτη.
• Για την αξιολόγηση του εισοδήµατος λαµβάνεται υπόψη το µεγαλύτερο µεταξύ του µέσου όρου των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (θετικό EBIΤDA) της τελευταίας τριετίας ή των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (θετικό EBITDA) του τελευταίου έτους πριν από την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη, καθώς και ο µέσος όρος των εσόδων από άλλες πηγές της τελευταίας τριετίας.