Ελληνικό βαμβάκι: Διαβατήριο για νέες αγορές η πιστοποίηση… αλλά αργεί
Στην πιστοποίηση του ελληνικού βαμβακιού, προκειμένου να κατακτήσει τις πιο απαιτητικές αγορές, που ζητούν ποιοτικότερες ίνες για τον κλάδο της υψηλής ένδυσης, στοχεύουν οι εμπλεκόμενοι φορείς του κλάδου (Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος, εκκοκκιστές, κλωστοϋφαντουργεία, Εθνικό Κέντρο Βάμβακος, ΥΠΑΑΤ). Ωστόσο, αν και τα τελευταία χρόνια ακούμε και διαβάζουμε σχετικά με τη δημιουργία ενός νέου… οδικού χάρτη του βάμβακος, τα σχέδια παραμένουν ακόμα στα χαρτιά.
Πριν από μερικούς μήνες, το θέμα είχε επαναφέρει στο προσκήνιο ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μ. Μπόλαρης. Όμως και τότε, εκτός των προθέσεων, δεν σημειώθηκε κάποια ουσιαστική πρόοδος ως προς την πιστοποίηση. Τώρα, το θέμα πέρασε στον υφυπουργό ΑΑΤ, Βασίλη Κόκκαλη, που θα πρέπει να κάνει το δεύτερο βήμα και να περάσει από την θεωρία στην πράξη. Μιλώντας για το θέμα στην «ΥΧ», ο κ. Κόκκαλης σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι πρόθεση της πολιτείας είναι να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην πιστοποίηση του προϊόντος, ώστε να διαμορφωθεί μια εικόνα του παραγόμενου προϊόντος και να μπορεί αυτό να στοχεύσει τις πιο απαιτητικές αγορές (π.χ. eco-label).
Ομάδα εργασίας
Επιπλέον, ο υφυπουργός τόνισε: «Το ΥΠΑΑΤ, από το 2015 μέχρι σήμερα, έχει πάρει πρωτοβουλίες για την βέλτιστη αντιμετώπιση των προβλημάτων της βαμβακοκαλλιέργειας και σύστησε Ομάδα Εργασίας στην οποία συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. H Ομάδα Εργασίας έχει ήδη επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα, με τη δημιουργία της νέας Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, την τροποποίηση της υπουργικής απόφασης που αφορά την ειδική συνδεδεμένη ενίσχυση και την υπογραφή δύο προγραμμάτων μεταξύ του Εθνικού Κέντρου Βάμβακος και της Διεπαγγελματικής, με τα οποία η εφαρμοσμένη έρευνα συναντά τη γεωργική πράξη και συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας και της τυποποίησης του προϊόντος».
Και πρόσθεσε: «Από τη θέση μου ως υφυπουργός, άνοιξα την πρώτη συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας για το βαμβάκι και έθεσα τους κύριους άξονες και στόχους για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο. Η σημαντικότερη παράμετρος είναι η αγαστή συνεργασία των παραγωγών με τη Διεπαγγελματική, ώστε το παραγόμενο προϊόν να αποκτά τη μέγιστη προστιθέμενη αξία, με οικονομικά οφέλη για όλα τα μέρη της αλυσίδας παραγωγής και ιδίως για τον παραγωγό. Ο παραγωγός καλείται να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που προσφέρονται από το υπουργείο (ΠAA 2014-2020) ώστε να οργανωθεί σε Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών και να επιτύχει την παραγωγή του ποιοτικότερου προϊόντος μέσω της μείωσης του κόστους καλλιέργειας και με σεβασμό στη διαχείριση των κρίσιμων περιβαλλοντικών πόρων (νερό, θρεπτικά στοιχεία εδάφους κ.λπ.)».
Εμπόδια
Η σήμανση ποιότητας, η δημιουργία ουσιαστικά ενός brand cotton, είναι μία υπόθεση που απαιτεί πολλή δουλειά. Όπως μας λέει ο προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Βάμβακος, Δρ. Μοχάμεντ Νταράουσε, προκειμένου αυτό να επιτευχθεί, απαιτείται η επίλυση δύο βασικών ζητημάτων που αφορούν «στη μείωση του κόστους παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητας». Και τα δύο όπως μας εξηγεί, θα επιτευχθούν μόνο «μέσα από συλλογικά σχήματα παραγωγής. Αν παραμείνουμε έξω από τα προγράμματα πιστοποίησης σήμανσης, από το 2020 και μετά, η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες να εισέλθει σε σοβαρές αγορές».
Χρόνια προβλήματα
Διάφορα προβλήματα, τα οποία με την πάροδο των χρόνων συσσωρεύτηκαν, οδήγησαν σε μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, πτώση της παραγόμενης ποιότητας και σε απογοήτευση των παραγωγών, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα όλων των επιχειρήσεων (εκκοκκιστήρια, κλωστοϋφαντουργικές μονάδες κ.λπ.) που ασχολούνται με τον κλάδο. «Μεταξύ των κύριων προβλημάτων συγκαταλέγονται το υψηλό κόστος παραγωγής, η έλλειψη ταξινόμησης και πιστοποίησης της ποιότητας και η δημιουργία εμπορικής ταυτότητας ως διαβατήριο για τις διεθνείς αγορές», τονίζει ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βασίλης Κόκκαλης.
Ζητείται ποιότητα
Η βελτίωση του παραγόμενου προϊόντος θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για το άνοιγμα σε νέες απαιτητικές αγορές. Το 80% με 90% της παραγωγής κατευθύνεται στην Τουρκία, η οποία, όπως σημειώνει ο κ. Νταράουσε, χρησιμοποιεί το ελληνικό βαμβάκι για την κατασκευή ρούχων τζιν. «Οι νέες όμως αγορές, όπως αυτές της Αιγύπτου και της Κίνας, που σιγά-σιγά ανοίγουν, ζητούν συγκεκριμένη ποιότητα», επισημαίνει.
Σχέδιο
Μικρό αλλά εθνικό
Πριν την επίτευξη του μεγάλου εθνικού σχεδίου για πιστοποίηση του προϊόντος, οι εμπλεκόμενοι φορείς προχωρούν με σταθερά βήματα στην υλοποίηση του… μικρού εθνικού σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει την οργάνωση της παραγωγής σε ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών, οι οποίες θα καθοδηγούνται από το Εθνικό Κέντρο Βάμβακος και την Διεπαγγελματική για το τι ποικιλίες θα καλλιεργήσουν αλλά και με ποιον τρόπο θα διαχειριστούν την καλλιέργεια.
Καλλιέργεια
Κίνδυνοι και απαιτούμενα
Τον κίνδυνο να μειωθεί η βαμβακοκαλλιέργεια, και η χώρα να χάσει ένα μέρος της ευρωπαϊκής ενίσχυσης, σημειώνει ο Μοχάμεντ Νταράουσε. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «αν ο παραγωγός δεν καρπωθεί την υπεραξία που θα δημιουργηθεί από την καλή ποιότητα, και αν αυτή δεν κατανεμηθεί τόσο στον παραγωγό όσο και στους εκκοκκιστές και δεν μειώσουμε το κόστος καλλιέργειας, τότε νομίζω ότι σιγά-σιγά θα μειώνεται η καλλιέργεια».
