Μελισσοκομία: Από την άνοιξη περίμεναν, αλλά τα χάλασε ο καιρός

Βγαίνοντας από έναν δύσκολο χειμώνα, και με σημαντικές απώλειες στα κοπάδια τους, οι μελισσοκόμοι έστρεψαν τις ελπίδες τους στην άνοιξη, περιμένοντας μια πλούσια ανθοφορία. Τα παιχνίδια του καιρού, όμως, γρήγορα διέψευσαν αυτές τις προσδοκίες και το αποτέλεσμα για τη φετινή παραγωγή διαγράφεται αρνητικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συλλέξει η «ΥΧ» από όλη τη χώρα, η εικόνα για τους μελισσοκόμους δεν είναι καλή. Η μειωμένη παραγωγή πευκόμελου, έτσι όπως εξελίσσεται, εστιάζεται στο γεγονός της μειωμένης παρουσίας του εντόμου, εργάτη του πεύκου (Marchalina hellenica) στα δάση. Στην ίδια κατάσταση βρίσκεται και η παραγωγή του ελατόμελου. Αρνητική εικόνα και εξέλιξη είχαμε επίσης και στις ανθοφορίες φυτών όπως το θυμάρι, όπου η άνθηση συνέπεσε με άσχημες καιρικές συνθήκες.

Κεντρική Μακεδονία

Καύσωνας και ανομβρία μείωσαν την παραγωγή

Με την παραγωγή να βρίσκεται σε εξέλιξη στον Νομό Χαλκιδικής και έως και τα τέλη Οκτωβρίου που διαρκεί η περίοδος παραγωγής, οι τελευταίες εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά στο μέλι δεν είναι ενθαρρυντικές, αφού αναμένεται μείωση έως και 50% στις παραγόμενες ποσότητες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Μελιού και Λοιπών Προϊόντων Κυψέλης και πρόεδρο του Αγροτικού Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού Νικήτης Χαλκιδικής «Σίθων», Αχιλλέα Παπαστεργίου, η παραγωγή αναμένεται μειωμένη στη Χαλκιδική, όπως και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, εξαιτίας της ανομβρίας, του καύσωνα και των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού, που θα έχουν επιπτώσεις ακόμη και στην παραγωγή πευκόμελου. Οι δύσκολες αυτές καιρικές συνθήκες, μάλιστα, προκάλεσαν και –περιορισμένες– καταστροφές σε μελισσοσμήνη σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως στο Κιλκίς.

Πάντως, όπως σημειώνει ο κ. Παπαστεργίου, η παραγωγή δεν καθορίστηκε από τις καταστροφές στα μελισσοσμήνη, αλλά από τις καταστροφές στη χλωρίδα της χώρας μας, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. «Τα ορεινά ανθόμελα δεν πήγαν καλά, το παλιούρι, όπως και ο ηλίανθος το ίδιο, στο θυμάρι ήταν μέτρια η παραγωγή κι απομένει το πεύκο που, μέχρι στιγμής, η πρώτη περίοδος του Αυγούστου δεν εξελίσσεται θετικά, αφού για να συλλέξει πευκόμελο η μέλισσα πρέπει να έχει θερμοκρασίες όχι επάνω από 30-31 βαθμούς», τονίζει ο πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού, συμπληρώνοντας πως οι μελισσοκόμοι σήμερα έχουν να αντιμετωπίσουν εκτός από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, δυσβάσταχτα φορολογικά και ασφαλιστικά βάρη. «Ελπίζουμε να βγάλουμε παραγωγή, αλλιώς τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα φέτος», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου.

Επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή, δεν έχουν γίνει ακόμη εμπορικές πράξεις και δεν έχει καθοριστεί τιμή στην αγορά από τον συνεταιρισμό, ωστόσο αναμένονται καλύτερες από πέρσι, λόγω της μειωμένης φετινής παραγωγής. Πάντως, ο κ. Παπαστεργίου δηλώνει ότι, ως συνεταιρισμός, θέλουν να διασφαλίσουν την παραγωγή και την ποιότητά του ελληνικού μελιού, ακόμη και αν επικρατήσουν χαμηλότερες τιμές. «Αυξάνοντας την τιμή του προϊόντος μας, δίνουμε έδαφος στους επιτήδειους εμπόρους, που σε ποσοστό 70% βαφτίζουν ελληνικά τα εισαγόμενα μέλια, που έρχονται μέσω της Βουλγαρίας από την Κίνα, τη Βραζιλία και άλλες τρίτες χώρες», καταλήγει.

Ανατολική Μακεδονία-Θράκη

Ο θάνατος του «εργάτη» πικραίνει το πευκόμελο

Η βασίλισσα του πεύκου, η όμορφη Θάσος, παρουσιάζει μηδενική μελιτοπαραγωγή, σύμφωνα με τον μελισσοκόμο Θανάση Κοπανούδη, πρόεδρο του Συνεταιρισμού Μαριών Θάσου. Εξηγεί ότι ξεκίνησαν με καλές συνθήκες, αλλά μετά τους καύσωνες του Αυγούστου δεν υπάρχει μέλι να φέρουν τα μελίσσια, γιατί ενδεχόμενα σκοτώθηκαν οι «εργάτες», το έντομο από τις μελιτώδεις εκκρίσεις του οποίου παράγεται το πευκόμελο. «Πρέπει να περιμένουμε τη νέα γενιά, που θα βγει στις 31 Αυγούστου», σημειώνει.

Προσθέτει ότι η μετακίνηση των μελισσιών σε άλλη περιοχή δεν θα βοηθήσει, γιατί παντού κυριαρχεί η ξηρασία. «Χρειάζονται λουλούδια, ώστε να αναπαραχθούν τα μελίσσια, γιατί ο πληθυσμός τους μειώθηκε σημαντικά, με σκοπό να μπουν στο πεύκο στο τέλος Σεπτέμβρη». Σημειώνει ότι για τους μελισσοπαραγωγούς που ασχολήθηκαν με το πεύκο η κατάσταση είναι τραγική, αλλά όσοι πήγαν στον ηλιόσπορο προχωράνε καλά. «Το μέλι της Θάσου είναι η πρώτη παραγωγή της Ελλάδας, αποτελεί τη μαγιά», εξηγεί για το πευκόμελο.

Πάγωσαν στον Έβρο

Ο Πασχάλης Χριστοδούλου, πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συλλόγου Κεντρικού Έβρου, αναφέρει ότι η περσινή χρονιά ήταν καταστροφική. «Η χειμερινή περίοδος σημαδεύτηκε από παρατεταμένες αρνητικές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα οι μέλισσες να είναι κλεισμένες μέσα και να μην μπορούν να βγουν ακόμη και για καθαρισμό. Είχε προηγηθεί μια περίοδος τελείως ξερική, κάτι που εμπόδισε τον πληθυσμό των μελισσιών από το να ανανεωθεί, και έτσι μπήκαμε στον χειμώνα με γερασμένες μέλισσες. Όταν πλησίασε η άνοιξη, τα μελίσσια κατέρρευσαν». Η τιμή παραγωγού κυμαίνεται από 3,20 έως 3,60 ευρώ, περιλαμβάνοντας όλα τα είδη. Η πληρωμή από εμπόρους της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας στους παραγωγούς γίνεται με εξάμηνη επιταγή.

Θεσσαλία

Στη Θεσσαλία, τα είδη μελιού που συλλέγονται είναι κυρίως το ανθόμελο και το δασόμελο και σε μικρότερη έκταση το βαμβακόμελο.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Μελισσοκομικού Συλλόγου Λάρισας, Κώστα Καλαπούτη, «δυστυχώς, οι πολλές βροχές δεν βοήθησαν τα μελίσσια να μαζέψουν την τροφή από το έλατο (για 4η συνεχόμενη χρονιά), ενώ σε περιορισμένη έκταση υπήρξε συγκομιδή από τη δρυ και το βελανίδι. Κάπως καλύτερη η κατάσταση με την αγριοσουσαμιά και την ακακία, οι οποίες βρίσκονται κοντά στις καλαμιές και φέτος δεν κάηκαν όσο στο παρελθόν και από τις οποίες οι μέλισσες παίρνουν την τροφή για το βαμβακόμελο (αυτές τις μέρες είμαστε στη διαδικασία του τρύγου). Οι ελπίδες των Λαρισαίων μελισσοκόμων, για να μη χαθεί η χρονιά, στρέφονται πλέον στο πευκόμελο που θα μαζευτεί το φθινόπωρο, αν και οι ποσότητες στον κάμπο είναι λίγες, αφού το συγκεκριμένο είδος ευδοκιμεί κυρίως σε Εύβοια, Χαλκιδική και Θάσο».

Όσον αφορά στο πρόβλημα των ψεκασμών για την αντιμετώπιση του πράσινου σκουληκιού στα βαμβάκια της Θεσσαλίας, ο κ. Καλαπούτης σημειώνει ότι φέτος το πρόβλημα βαίνει μειούμενο, αλλά συνεχίζει να ανησυχεί τους μελισσοκόμους. «Και αυτό γιατί αφενός τα βαμβάκια έχουν μειωθεί, αφετέρου, μετά τα σχετικά σεμινάρια, οι περισσότεροι αγρότες έχουν συμμορφωθεί με την κείμενη νομοθεσία και ψεκάζουν τις επιτρεπόμενες ώρες, δηλαδή πολύ πρωί ή αργά το βράδυ. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και κάποιοι που συνεχίζουν να κάνουν του κεφαλιού τους, με αποτέλεσμα να δηλητηριάζουν τις μέλισσες που είτε εκείνη την ώρα θα πέσουν πάνω στον ψεκασμό, είτε θα πραγματοποιήσουν περισυλλογή δηλητηριασμένου νέκταρος. Το πρόβλημα αφορά περισσότερο τη στατική, παρά τη νομαδική μελισσοκομία».

Πελοπόννησος

Η μείωση της παραγωγής φέρνει πολλά προβλήματα

Αντιμέτωποι με μια σειρά προβλημάτων είναι οι επαγγελματίες μελοπαραγωγοί στην Πελοπόννησο, που τα τελευταία χρόνια βλέπουν την παραγωγή τους να μειώνεται και το κόστος να αυξάνεται, λόγω των αναγκαστικών συνεχών μετακινήσεων που γίνονται προς αναζήτηση του σωστού περιβάλλοντος. O πρόεδρος των επαγγελματιών Μελισσοκόμων Αργολίδας-Αρκαδίας-Μεσσηνίας, Λάγιος Γιώργος, θα μας επισημάνει ότι «και αυτήν τη χρονιά αναμένεται μειωμένη παραγωγή, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει μέλι ελάτης από Μαίναλο, Ταΰγετο και Πάρνωνα, προς μεγάλη απογοήτευση των παραγωγών, αφού το μέλι ελάτης ήταν το κύριο εισόδημά τους». Μέχρι τώρα, υπολογίζεται ότι το μέλι ελάτης έχει μειωθεί κατά 90% ενώ το θυμαρίσιο και το μέλι πορτοκαλιού έσωσαν την κατάσταση. Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα ο Γιώργος Λάγιος θα τονίσει ότι «όσο υπάρχουν προβλήματα όπως αυτό με το μέλι ελάτης, αυξάνεται το κόστος, αφού οι μετακινήσεις των παραγωγών γίνονται μεγαλύτερες και κατά συνέπεια αυξάνεται το κόστος παραγωγής».

Μέσα στα προβλήματα θα καταγραφεί και η προσπάθεια πολλών να μπουν στον χώρο της μελισσοκομίας με ανεπιτυχή τρόπο, αφού η μείωση της παραγωγής αναγκάζει τους περισσότερους να εγκαταλείψουν γρήγορα. Σε ό,τι αφορά τις τιμές, ο κ. Λάγιος είναι κατηγορηματικός: «Οι τιμές του μελιού έχουν καθηλωθεί τα τελευταία δέκα χρόνια και δεν μεταβάλλονται. Από το 2008 και μετά δεν μεταβλήθηκε η τιμή του μελιού και ο παραγωγός δίνει το μέλι με τέσσερα ευρώ το κιλό το ανθόμελο και η διακίνηση γίνεται κατά 70%-75% από τους ίδιους τους παραγωγούς».

Στερεά Ελλάδα

Ο καιρός στέρησε τις προσδοκίες των μελισσοκόμων

Αρνητική εικόνα στην παραγωγή του μελιού παρουσιάζει η Στερεά Ελλάδα. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες, που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα, επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τη μελισσοκομία της περιοχής. Σύμφωνα με τον πρώην καθηγητή, ερευνητή και μελισσοκόμο, Νίκο Μπακανδρίτσο, «οι ζημιές που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα στα μελισσοσμήνη ήταν μεγάλες. Περιμέναμε από την άνοιξη, ελπίζοντας σε μια πλούσια ανθοφορία, όμως οι προσδοκίες μας διαψεύστηκαν. Τα αποτελέσματα της μέχρι σήμερα παραγωγής είναι αρνητικά και έχουν σχέση με την εναλλαγή των καιρικών συνθηκών, οι οποίες επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη δραστηριότητα των μελισσών.

Η κατάσταση αυτή έχει άμεση σχέση με τον αγώνα και την προσπάθειά μας για την εξεύρεση τροφής στις μέλισσες, με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους παραγωγής του προϊόντος μας. Περιμέναμε από το πεύκο, αλλά o εργάτης είναι μειωμένος σε μεγάλο ποσοστό, κάτι το οποίο θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και τις μέλισσες και την παραγωγή. Η επίσκεψη των κοπαδιών στις βαμβακοφυτείες αποτελεί για τους μελισσοκόμους μια εναλλακτική λύση διατροφής των μελισσών για την τρέχουσα περίοδο, όπου έχουν λιγοστέψει οι τροφές. Δυστυχώς, όμως, η παρουσία του πράσινου σκουληκιού είχε ως αποτέλεσμα οι παραγωγοί να ψεκάσουν με εντομοκτόνα και πολλές φορές να μην τηρούν τις διαδικασίες ψεκασμού και τις ορθές γεωργικές πρακτικές. Οι κακές εφαρμογές των φυτοφαρμάκων απέτρεψαν την παρουσία κυψελών μας κοντά σε βαμβακοφυτείες».

Δυτική Ελλάδα

Χαμηλές πτήσεις και στην παραγωγή

Σε χαμηλά επίπεδα κυμαίνεται και φέτος η παραγωγή μελιού στη Δυτική Ελλάδα. Οι αρχικές προβλέψεις για μια καλή χρονιά κατέρρευσαν πολύ γρήγορα, αφού οι παρατεταμένοι καύσωνες και η λειψυδρία δημιούργησαν πολλά προβλήματα στις κυψέλες. Σημειώθηκαν, μάλιστα, περιστατικά όπου έλιωσε το κερί και έφυγαν οι μέλισσες λόγω έλλειψης νερού.
Άλλωστε, εξαιτίας της περσινής ανομβρίας, η ανθοφορία είχε σταματήσει από τις αρχές της άνοιξης. Για τη φετινή χρονιά, ενώ υπήρχαν όψιμα νερά και υπήρχε ανθοφορία, στην κρίσιμη περίοδο, που ήταν να αποθηκεύσει η μέλισσα το μέλι, ήρθε ο παρατεταμένος καύσωνας και έκαψε τον ανθό. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει καθοριστεί η τιμή του προϊόντος, καθώς πρώτα αναμένεται η τιμή του πευκόμελου Θάσου, Χαλκιδικής και Εύβοιας.

Ρεπορτάζ: Ρεπορτάζ: Αφροδίτη Χρυσοχόου, Μαρία Αμπατζή, Νικολέτα Τζώρτζη, Γιώργος Ρούστας, Γιώργος Αργυρίου, Γιάννης Σάρρος