Πέρασε η απαγόρευση τριών νεονικοτινοειδών – η θέση της Ελλάδας και της Bayer

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ψήφισαν υπέρ της πλήρης απαγόρευσης της χρήσης των τριών βασικών νεονικοτινοειδών (ιµιδακλοπρίδη, κλοθειανιδίνη και θειαμεθοξάμη), που επεκτείνει την τρέχουσα μερική απαγόρευση (έχει ήδη απαγορευτεί η χρήση σε καλλιέργειες που προσελκύουν τις μέλισσες ή ανθοφόρες καλλιέργειες). Η απαγόρευση αφορά όλες τις καλλιέργειες/χρήσεις (συμπεριλαμβανομένης της επικάλυψης σπόρων), εκτός από τα κλειστά θερμοκήπια.

«Ολες οι εξωτερικές χρήσεις θα απαγορευθούν και η χρήση των εν λόγω νεονικοτινοειδών θα επιτρέπεται μόνο στα μόνιμα θερμοκήπια, όπου η έκθεση των μελισσών δεν είναι αναμενόμενη», αναφέρεται σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Υπέρ του περιορισμού των νεονικοτινοειδών ψήφισε η χώρα μας

Υπέρ της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία προβλέπει τον περαιτέρω περιορισμό της χρήσης των νεονικοτινοειδών, ψήφισε η χώρα μας κατά τη σημερινή ψηφοφορία στην αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε.

Έτσι το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας για τα νεονικοτινοειδή έχει ως εξής:

• 16 κ-μ (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) ψήφισαν υπέρ της πρότασης της Επιτροπής για περιορισμό στη χρήση των δραστικών ουσιών, αντιπροσωπεύοντας το 76,1% του πληθυσμού της Ένωσης.
• 8 κ-μ δήλωσαν αποχή αντιπροσωπεύοντας το 14,9% του πληθυσμού της Ένωσης.
• 4 κ-μ ψήφισαν κατά της πρότασης αντιπροσωπεύοντας το 9% του πληθυσμού.

Η ψηφοφορία ήταν ίδια και για τους τρεις εκτελεστικούς κανονισμούς και κατά συνέπεια υιοθετήθηκαν και οι τρεις με ειδική πλειοψηφία.

Σε δήλωσή του ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου αναφέρει τα εξής:

«Η έντονη κοινωνική ανησυχία που είχε προκληθεί εδώ και καιρό για τις επιπτώσεις στους πληθυσμούς των μελισσών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, δεν μπορούσε να μας αφήσει αδιάφορους. Οφείλαμε  να προφυλάξουμε τους καταναλωτές κάνοντας ότι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουμε ότι τα γεωργικά προϊόντα που φτάνουν στο τραπέζι τους είναι ασφαλή.

Έτσι, σε συνέχεια της προσπάθειας μας μαζί με άλλα 5 κράτη μέλη της ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2017 όπου επισημαίναμε ότι δεσμευόμαστε να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη και την εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών, καθώς και εναλλακτικών προσεγγίσεων ή τεχνικών με σκοπό τη μείωση της εξάρτησης από τα γεωργικά φάρμακα, ήταν προφανές ότι δεν  θα μπορούσαμε παρά να υπερψηφίσουμε την πρόταση της Επιτροπής.

Επειδή ταυτόχρονα πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στους παραγωγούς να παράγουν χρησιμοποιώντας ασφαλή σκευάσματα τόσο για την ανθρώπινη υγεία, όσο και για το περιβάλλον, έχουμε ήδη ξεκινήσει τις διαδικασίες αναζήτησης εναλλακτικών λύσεων για να καλύψουμε το κενό που δημιουργείται». 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Νωρίτερα το ypairthros.gr έγραφε

Εν αναμονή της απόφασης για την πλήρη απαγόρευση τριών βασικών νεονικοτινοειδών (κλοθειανιδίνη, ιμιδακλοπρίδη και θειομεθοξάμη), που καλούνται να υπερψηφίσουν ή να καταψηφίσουν τα κράτη-μέλη σήμερα Παρασκευή 27/4, βρίσκεται η ΕΕ.

Στο θέμα, που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, πρωτοστατούν οι μελισσοκόμοι της ΕΕ. Η «Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλογών Ελλάδος», με σχετικό δελτίο τύπου, καλεί τον υπουργό ΑΑΤ, Βαγγέλη Αποστόλου, να βάλει την Ελλάδα στην ομάδα των χωρών που τάσσονται υπέρ της απαγόρευσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εννέα χώρες, η Γαλλία, η Γερμανία, η Βρετανία, η Αυστρία, η Ιρλανδία, η Κροατία, η Σλοβενία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα έχουν ήδη γνωστοποιήσει ότι στηρίζουν την απαγόρευση. Αντίθετα, χώρες που είχαν στηρίξει τη μερική απαγόρευση του 2013, δεν έχουν εκφράσει τη θέση τους μέχρι και την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές.

Αξίζει να τονίσουμε ότι και σε επίπεδο πολιτών, η στήριξη για την απαγόρευση των νεονικοτινοειδών είναι μεγάλη. Στο δημόσιο ψήφισμα του Avaaz, του πολιτικού κινήματος ακτιβιστών που οργανώνει πολιτικές εκστρατείες σε 18 γλώσσες, με θέμα «Σώστε τις μέλισσες», 2,6 εκατ. Ευρωπαίοι (4,4 εκατ. συνολικά παγκοσμίως) έχουν υπογράψει υπέρ της απαγόρευσης.

Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες που, ενώ είχαν ψηφίσει τη μερική απαγόρευση το 2013, δεν έχουν γνωστοποιήσει, μέχρι τώρα, την απόφασή τους για την πλήρη απαγόρευση.

Η «ΥΧ», στην προσπάθειά της να καταγράψει την τελική θέση της Ελλάδας επικοινώνησε με τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, Χαράλαμπο Κασίμη, ο οποίος μας παρέπεμψε στον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΑΑΤ, Νίκο Αντώνογλου, ως τον αρμόδιο επί του θέματος. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες μας, δεν λάβαμε κάποια απάντηση από τον κ. Αντώνογλου και το ερώτημα σχετικά με το αν η Ελλάδα τάσσεται υπέρ ή κατά της πλήρης απαγόρευσης των τριών βασικών νεονικοτινοειδών, πλανάται ακόμα.

Bayer: «Κακή συμφωνία για τους αγρότες και θλιβερή μέρα για την ΕΕ»

Κακή χαρακτηρίζει, από την πλευρά της, την απόφαση της ΕΕ η Bayer σημειώνοντας, σε σχετική ανακοίνωσή της, ότι «θα μειώσει περαιτέρω την δυνατότητα των Ευρωπαίων παραγωγών να αντιμετωπίσουν σημαντικούς εχθρούς / ασθένειες, για πολλούς από τους οποίους δεν υπάρχουν εναλλακτικές διαθέσιμες λύσεις».

Αναλυτικά η ανακοίνωση της εταιρείας έχει ως εξής:

«Η σημερινή απόφαση των Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιορίσει τη χρήση συγκεκριμένων νεονικοτινοειδών σε εφαρμογές σε μόνιμα θερμοκήπια είναι μία κακή συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό αγροτικό τομέα και το περιβάλλον, και δεν θα ευνοήσει την πλειοψηφία των μελισσών ή άλλων επικονιαστών. Η απόφαση θα μειώσει περαιτέρω την δυνατότητα των Ευρωπαίων παραγωγών να αντιμετωπίσουν σημαντικούς εχθρούς / ασθένειες, για πολλούς από τους οποίους δεν υπάρχουν εναλλακτικές διαθέσιμες λύσεις

Η Bayer είναι πεπεισμένη ότι οι απαγορεύσεις δεν είναι στοιχειοθετημένες, γιατί τα νεονικοτινοειδή είναι ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες ετικέτας. Ακόμη και υπό το πρίσμα των ακραία συντηρητικών κριτηρίων αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων / EFSA, οι πιο πρόσφατες αναφορές εκτίμησης επικινδυνότητας για τις μέλισσες δεν κατέδειξαν υψηλό κίνδυνο για πολλές χρήσεις νεονικοτινοειδών1 , στις περιπτώσεις που  θα μπορούσε να εξαχθεί ένα οριστικό συμπέρασμα για την επικινδυνότητα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εντοπίστηκε μόνο χαμηλή επικινδυνότητα για τις μέλισσες, καθώς και για τις άγριες μέλισσες, όπου η επικινδυνότητα που εντοπίστηκε ήταν επίσης χαμηλή στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Η Bayer εκπλήσσεται που για μία ακόμη φορά, τα νομοθετικά μέτρα εφαρμόζονται χωρίς πρότερη διεξοδική αξιολόγηση επιπτώσεων. Πέρα από το κόστος για τους Ευρωπαίους παραγωγούς, οι απαγορεύσεις που ισχύουν έφεραν ήδη σημαντικές μη επιθυμητές  συνέπειες, όπως την έλλειψη εναλλακτικών λύσεων, την ανάγκη περισσότερων εφαρμογών ψεκασμού, που οδηγούν σε  περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τον αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση ανθεκτικών εντόμων; και την επιστροφή σε παλαιότερα, λιγότερο αποτελεσματικά χημικά.

Πολυάριθμες πρόσφατες μελέτες, σε συνεργασία με το Joint Resource Centre της Ευρωπαϊκής Επιτροπής2, επισήμαναν το αντίκτυπο αυτών των απαγορεύσεων. Όπως ισχύει σήμερα, η Ευρωπαϊκή βιομηχανία φυτοπροστασίας δεν θα είναι ικανή να προσφέρει καμία εγκεκριμένη επένδυση σπόρων ή εντομοκτόνα με εφαρμογή εδάφους που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις τωρινές χρήσεις του imidacloprid και του clothianidin.

Επίσης, είναι απορίας άξιον, ότι ζητήθηκε από τα Κράτη Μέλη να πάρουν μία απόφαση αυτή τη χρονική στιγμή, ενώ η ετυμηγορία της δικαστικής υπόθεσης σε εξέλιξη (που ερευνά εξονυχιστικά τη νομική βάση των απαγορεύσεων του 2013) δεν έχει ακόμη εκδοθε.; Αυτό θα γίνει στις 17 Μαΐου. Μία αναστροφή των τρεχουσών απαγορεύσεων θα μπορούσε να έχει ριζικές επιπτώσεις στη νομική  αιτιολόγηση των νέων προτάσεων.

Τέλος, οι απαγορεύσεις έχουν ως σκοπό να αντιμετωπίσουν την εικαζόμενη επικινδυνότητα που προκαλούν οι ουσίες στην υγεία των μελισσών. Η Bayer ενδιαφέρεται για τις μέλισσες. Είναι αναγκαίες για την επικονίαση πολλών αροτραίων καλλιεργειών. Ωστόσο υπάρχουν άλλοι, καλύτεροι τρόποι να υποστηρίξουμε την υγεία των επικονιαστών – όπως να αυξηθούν οι επιλογές αναζήτησης τροφής των επικονιαστών ή τα φυσικά καταφύγια και να εφαρμοσθεί αποτελεσματικότερος έλεγχος της βαροϊκής ακαρίασης– από την απαγόρευση δραστικών που έχουν βοηθήσει τους παραγωγούς να διαχειριστούν αποτελεσματικά ένα ευρύ φάσμα σημαντικών εχθρών.

Ως ηγετική εταιρία στη γεωργία που έχει τεκμηριωμένο ενδιαφέρον για την υγεία των μελισσών, η Bayer εργάζεται με συνεργάτες σε όλο τον κόσμο  προσπαθώντας να βελτιώσει τα καταφύγια και τη διατροφή τους, να κατανοήσει καλύτερα την επιστήμη πίσω από την υγεία των επικονιαστών, και να βελτιώσει την υπεύθυνη διαχείριση και την επικοινωνία με τους παραγωγούς / μελισσοκόμους.

1) See EFSA Journal 2018;16(2):5177 [86 pp.] and EFSA Journal 2018;16(2):5178 [113 pp.].

2) Kathage, J., Castañera, P., Alonso-Prados, J. L., Gómez-Barbero, M. and Rodríguez-Cerezo, E. (2017): The impact of restrictions on neonicotinoid and fipronil insecticides on pest management in maize, oilseed rape and sunflower in eight European Union regions. Pest. Manag. Sci. doi:10.1002/ps.4715».