Ομάδα Παραγωγών στήνουν οι Θεσπρωτοί αιγοπροβατοτρόφοι ως απάντηση στις βιομηχανίες
Με Ομάδα Παραγωγών Γάλακτος, υπό την ομπρέλα του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσπρωτίας – Πρέβεζας, επιχειρούν οι συνεταιριστές κτηνοτρόφοι των δύο νομών να αναστρέψουν την οδυνηρή πορεία της αιγοπροβατοτροφίας στην περιοχή τους, καθώς η αύξηση του κόστους παραγωγής, σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές, έχουν δημιουργήσει συνθήκες ασφυξίας.
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, οι παραγωγοί επιχειρούν να οργανωθούν στη βάση της συγκέντρωσης του γάλακτος και στην ποιοτική αναβάθμισή του, ώστε να ισχυροποιήσουν τη θέση τους στην αγορά.
Όπως λέει στην «ΥΧ» ο γενικός διευθυντής του ΑΣ Θεσπρωτίας-Πρέβεζας, Βασίλης Παρόλας, το τιμολόγιο αυτήν τη στιγμή στην περιοχή διαμορφώνεται, ανάλογα της ποιότητας και της ποσότητας, στα 88, 92 και 97 λεπτά το κιλό, ενώ για τους μεγαλοπαραγωγούς φτάνει, κατά την παράδοση στο φορτηγάκι των εταιρειών, στα 1,05 ευρώ το κιλό.
Οι πρώτες διερευνητικές συζητήσεις έγιναν την περασμένη Παρασκευή στο Πνευματικό Κέντρο του δήμου Ηγουμενίτσας, παρουσία περίπου 120 παραγωγών. Το επόμενο δεκαπενθήμερο οριστικοποιείται η ίδρυση της Ομάδας Παραγωγών Γάλακτος και κατατίθενται τα σχετικά έγγραφα στην αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Ηγουμενίτσας, με απώτερο στόχο να μπουν στο επάγγελμα νέοι κτηνοτρόφοι και να παραμείνουν στο χώρο του γάλακτος.
«Το 2009, η Ελλάδα είχε 125.000 κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις αιγοπροβάτων και σήμερα έχουν μειωθεί σε μόλις 83.000. Οι αγελαδοτρόφοι είχαν πάνω από 6.000 εκμεταλλεύσεις, ενώ σήμερα έχουν απομείνει περίπου 1.200 και βαίνουν μειούμενες. Η Θεσπρωτία έχει ελάχιστο αγελαδινό γάλα και δεν καλύπτει ούτε κατά διάνοια τις ανάγκες της. Η παραγωγή αιγοπρόβειου μειώνεται συνεχώς, κι αν δεν αλλάξει κάτι, σε δυο χρόνια οι παραγωγοί θα έχουν μείνει οι μισοί, σε μια ακριτική περιοχή», εξηγεί ο γενικός διευθυντής του Αγροτικού Συνεταιρισμού Θεσπρωτίας – Πρέβεζας.
Μέχρι και πεντάμηνο η εξόφληση
Η παραγωγή της Θεσπρωτίας παραδίδεται, σημειώνει ο συνομιλητής μας, κυρίως σε τρεις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες, που απορροφούν αιγοπρόβειο γάλα: Τη Δωδώνη, την Ήπειρος και την Όλυμπος, ενώ ένα άλλο κομμάτι παραδίδεται σε τοπικά κυρίως τυροκομεία. Ο όγκος παραγωγής ανέρχεται σε περίπου 8.000-10.000 τόνους γάλακτος ανά έτος, ενώ το χρονικό διάστημα αποπληρωμής κυμαίνεται από 2 -2,5 μήνες έως και 5 μήνες στην αγορά. Οι χαμηλές τιμές και το κόστος παραγωγής είναι η κύρια αιτία των δεινών αυτήν τη στιγμή, όμως, μεσοπρόθεσμα, όλοι παραδέχονται πως μπαίνει στη μέση κι ο ηλικιακός παράγοντας, που δυναμιτίζει κάθε προσπάθεια για ανάκαμψη.
«Οι γαλακτοβιομηχανίες πιέζουν διαρκώς για τις τιμές, χωρίς να υπολογίζουν ότι με αυτή την πρακτική και οι ίδιες θα βρεθούν σε δεινή θέση, διότι δεν μπαίνει νέος κόσμος στο επάγγελμα. Το 50% των παραγωγών είναι άνω των 60 ετών και δημιουργείται θέμα βιωσιμότητας του κλάδου. Εμείς επιδιώκουμε με αυτές τις κινήσεις να αλλάξει αυτό. Ο νέος κόσμος να μπει στην παραγωγή και να μπορεί να ζήσει. Είμαστε ακριτικός νομός και θα έπρεπε, ενδεχομένως, να υπάρχουν επιπλέον κίνητρα για να μπουν νέοι άνθρωποι», λέει.
Πρώτο βήμα το μέτρο 9
Οι συνεταιρισμένοι κτηνοτρόφοι της Θεσπρωτίας επιθυμούν να ενταχθούν στο μέτρο 9 για τις Ομάδες Παραγωγών. Σε εξέλιξη είναι μάλιστα και συζητήσεις και για την εκπαίδευση των παραγωγών, σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», ώστε να έχουν και καλύτερη επαφή με την αγορά.
Πρώτο βήμα, εξηγεί ο κ. Παρόλας, είναι η ένταξη στο μέτρο 9, ώστε να δημιουργηθεί ικανός όγκος παραγωγής, για καλύτερη διαπραγμάτευση, αλλά και στο μέτρο 4.2.1 για τη μεταποίηση, ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες νέες υποδομές που θα σηκώσουν το βάρος της συγκέντρωσης και εμπορίας γάλακτος. Αδήριτη ανάγκη να μειωθεί το κόστος παραγωγής, γεγονός που σκοπεύουν να επιτευχθεί με παρεμβάσεις σε πρώτη φάση και στα αγροτικά εφόδια, σε λιπάσματα και ζωοτροφές.
Ζητούμενο η αλλαγή μοντέλου
Η ανάγκη για αλλαγή στο παραγωγικό μοντέλο της Θεσπρωτίας, που έμεινε επί χρόνια σε παραδοσιακές μορφές οργάνωσης, είναι το ζητούμενο, εξηγούν πηγές από την αγορά. Το πρόβλημα στη συγκέντρωση του γάλακτος, με το ορεινό και το ημιορεινό ανάγλυφο, που είναι τροχοπέδη για την ανάπτυξη, μπορεί να αντιμετωπιστεί πλέον πιο εύκολα, μετά την ολοκλήρωση και της Ιόνιας Οδού, καθώς συχνά το επικαλούνται οι γαλακτοβιομηχανίες ως επιχείρημα προκειμένου να μειώνουν τις τιμές.
Το προφίλ
Ταβάνι τα 50 ζώα για το 32% των εκτροφών
Η Θεσπρωτία έχει μικρές και πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις, καθώς το 32% των παραγωγών έχουν έως 50 αιγοπρόβατα, με αποτέλεσμα η συγκέντρωση του γάλακτος, χωρίς Ομάδα Παραγωγών, να καθίσταται προβληματική. «Λίγο καλύτερες τιμές παίρνουν μόνο οι μεγάλοι παραγωγοί και όσοι έχουν υψηλότερη ποιότητα», εξηγεί ο κ. Παρόλας. Η γαλακτοβιομηχανία που συγκεντρώνει κατεξοχήν παραγωγή από τα κοπαδιάρικα, είναι η Δωδώνη. Ωστόσο, η παραγωγή φθίνει λόγω γήρανσης του πληθυσμού, έλλειψης διαδοχής και μετανάστευσης. Σε αυτό το ζοφερό τοπίο στην αγορά της Θεσπρωτίας φημολογείται ότι υπάρχουν αθρόες εισαγωγές γάλακτος από Σαρδηνία και Βουλγαρία, για τις οποίες θα έπρεπε να γίνονται εντατικότεροι έλεγχοι.
