Πως να φτιάξετε μια μικρή μονάδα παραγωγής μαρμελάδας

Περιθώρια κέρδους μπορεί να αφήσει η δημιουργία μιας μικρής μονάδας παραγωγής μαρμελάδων, αφού, όπως μας εξηγούν όσοι ασχολούνται με την παρασκευή, πρόκειται για χαμηλού κόστους επένδυση, η οποία ταυτόχρονα μπορεί να συνδυαστεί και για την παραγωγή σάλτσας. Ταυτόχρονα, με δεδομένη και την έναρξη του νέου αναπτυξιακού νόμου (αλλά και του νέου προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 – 2020), οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να τύχουν και επιδότησης.

Αν και, όπως μας εξηγούν, μια επαγγελματική μονάδα παραγωγής απαιτεί έναν ικανό αριθμό μηχανολογικού εξοπλισμού (π.χ. πλυντήριο φρούτων, cutter πολτοποιητή για το τεμάχισμα των φρούτων σε κομμάτια ή πουρέ, αποφλοιωτή εσπεριδοειδών, βραστήρα, γεμιστικό βάζων κ.ά.), υπάρχει και η επιλογή μιας πιο παραδοσιακής μονάδας –όπως αυτές των γυναικείων συνεταιρισμών που παράγουν τέτοιου είδους προϊόντα– που μπορεί να ελαχιστοποιήσει το κόστος. Ειδικότερα, μιλώντας με την Ευφροσύνη Κολιού, πρόεδρο του Αγροτικού Γυναικείου Συνεταιρισμού Γυμνότοπου Πρέβεζας, μας αναφέρει: «Έχουμε δικό μας εργαστήριο για την παραγωγή. Ευτυχώς, δεν απαιτείται ιδιαίτερος εξοπλισμός. Θα πρέπει να έχει μόνο κάποια μπλέντερ, καζάνια και φυσικά κάποια ψυγεία. Το κόστος του εργαστηρίου κυμαίνεται περίπου στα 10.000 ευρώ, αλλά απαιτείται προσωπική εργασία».

Αδειοδότηση

Επαγγελματικό εργαστήριο μαρμελάδας θεωρείται κάθε μεταποιητική μονάδα, ο βασικός μηχανολογικός εξοπλισμός της οποίας έχει μέχρι 37 KW κινητήρια ισχύ και μέχρι 70 KW θερμική, ενώ ταυτόχρονα είναι χαμηλής όχλησης (Ν. 3982/2011 και τροποίησή του με τον Ν.4155/2013). Η κατηγοριοποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων σε υψηλής, μέσης και χαμηλής όχλησης ορίζεται με την ΚΥΑ 3137/191/Φ.15 (ΦΕΚ 1048/Β/2012) και εξαρτάται είτε από την ημερήσια δυναμικότητα σε επεξεργασία πρώτης ύλης, είτε από την ημερήσια δυναμικότητα σε τελικό προϊόν, είτε από την εγκατεστημένη ισχύ των μηχανημάτων. Ας δούμε, λοιπόν, ποια είναι τα βήματα που πρέπει κάποιος να ακολουθήσει για να λειτουργήσει τη δική του μικρή μονάδα μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και ποια είναι η διαδικασία αδειοδότησης.

Ξεκινώντας, θα πρέπει να έχουμε αποφασίσει τι ακριβώς θέλουμε να παράγουμε, ποια θα είναι η πρώτη ύλη που θα επεξεργαστούμε και ποιες θα είναι οι ποσότητες που θα επεξεργαζόμαστε σε ετήσια βάση. Η κατακλείδα ενός επενδυτικού σχεδίου marketing είναι η στοιχειοθέτηση της μορφής του προϊόντος, το είδος, το κόστος παραγωγής και διανομής.

Ο χώρος

Ο χώρος μπορεί να είναι κάποια αποθήκη, κάποιο κατάστημα ή οποιοδήποτε κτίριο δεν είναι χαρακτηρισμένο ως οικία, κοινόχρηστος ή βοηθητικός χώρος οικοδομής και βέβαια δεν μπορεί να βρίσκεται σε περιοχή που είναι χαρακτηρισμένη ως περιοχή αμιγούς κατοικίας. Θα πρέπει να φροντίσουμε ο χώρος να είναι επαρκής για την αποθήκευση των πρώτων και βοηθητικών υλών που θα χρειαζόμαστε σε ημερήσια βάση, την αποθήκευση των υλικών συσκευασίας και των έτοιμων τελικών προϊόντων καθώς και την εγκατάσταση του μηχανολογικού εξοπλισμού. Επίσης, θα πρέπει να έχει άμεση πρόσβαση σε χώρους υγιεινής (τουαλέτα, νιπτήρα κ.λπ.). Ξεκινώντας τη μεταποιητική μονάδα, καλό είναι να έρθετε σε επικοινωνία με τις αντίστοιχες Διευθύνσεις της οικίας ΠΕ. 

Μελέτη

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι είναι καλό να έχετε διαμορφώσει ένα γενικό σχεδιάγραμμα των εγκαταστάσεων με λεπτομερή απεικόνιση και περιγραφή των χώρων, ώστε όταν ελεγχθεί από την κτηνιατρική υπηρεσία να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του συστήματος HACCP και να αποφευχθεί η όποια ταλαιπωρία. Για ένα επαγγελματικό, λοιπόν, εργαστήρι καλό είναι ο ενδιαφερόμενος να απευθυνθεί σε ειδικό μελετητή, ο οποίος θα του ετοιμάσει μια μελέτη σκοπιμότητας που θα περιέχει όλα τα στάδια και το κόστος για την κάθε μία διαδικασία που αφορά την βιοτεχνία – οικοτεχνία, καθώς και την εκπαίδευση με τεχνολόγο τροφίμων στα «μυστικά» μιας επαγγελματικής δραστηριότητας παρασκευής μαρμελάδων κ.λπ.

Μέσω Leader και με επιδότηση έως 45%

Αυτάρκης είναι –σύμφωνα με τα στοιχεία– η ευρωπαϊκή αγορά μαρμελάδας, αφού τα επίπεδα της παραγωγής ξεπερνούν τα επίπεδα της κατανάλωσης. Σύμφωνα με τον οργανισμό PROFEL (ευρωπαϊκή εταιρεία των βιομηχανιών που επεξεργάζονται φρούτα και λαχανικά), η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα παρασκευής μαρμελάδας είναι η Γαλλία και ακολουθούν η Γερμανία και η Μεγάλη Βρετανία. Και στη χώρα μας, σύμφωνα με όσα μας άνθρωποι του κλάδου, η ζήτηση είναι σταθερή. Ειδικότερα, όπως μας λέει η κα Κολιού, που στο εργαστήρι τους παράγουν παραδοσιακές μαρμελάδες χωρίς πρόσθετα (μόνο φρούτα και ζάχαρη): «Η ζήτηση για τα προϊόντα μας υπάρχει, ωστόσο υπάρχουν και οι μαρμελάδες του εμπορίου που είναι πολύ φθηνότερες (σ.σ. οι τιμές για τις μαρμελάδες του συνεταιρισμού κυμαίνονται από 3,50 έως 4 ευρώ)». Και προσθέτει: «Ως συνεταιρισμός λειτουργούμε 9 χρόνια. Είμαστε 20 μέλη, αλλά τα 10 είναι απασχολούμενα. Τις πρώτες ύλες τις προμηθευόμαστε από τοπικούς παραγωγούς, αλλά και από τα μέλη του συνεταιρισμού μας. Κάνουμε μαρμελάδες από εσπεριδοειδή (λεμόνι, πορτοκάλι, μανταρίνι), ακτινίδιο, κορόμηλο, φράουλα, κεράσι, δαμάσκηνο, σύκο. Όσα προϊόντα δεν τα παράγουμε στην περιοχή μας, όπως για παράδειγμα την φράουλα, τα αγοράζουμε».

Ποια επενδυτικά εργαλεία του Νέου ΠΑΑ μπορεί να εκμεταλλευτεί κάποιος για την ίδρυση μιας μονάδας – εργαστηρίου παραγωγής μαρμελάδας; Μια και, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, το μέτρο της Μεταποίησης δεν έχει εξειδικεύσει τι θα περιλαμβάνει στις μονάδες παρασκευής τροφίμων από γεωργικά προϊόντα, το Leader αποτελεί την καλύτερη επενδυτική ευκαιρία, αφού αναφέρεται πως επιδοτεί επενδυτικά σχέδια για τη δημιουργία μονάδων «προϊόντων φυτικής προέλευσης µε ή χωρίς γλυκαντικές ύλες, ιδίως γλυκά κουταλιού, µαρµελάδες, κομπόστες, ζελέ φρούτων, παστέλια µε ξηρούς καρπούς, πετιμέζι, µουσταλευριά». Η χρηματοδότηση μέσω του νέου Leader έχει πάει στο 45% επί του συνόλου της επένδυσης και –σύμφωνα με τους μελετητές– είναι πιο ευέλικτο σε σχέση με άλλα προγράμματα. Οι ενδιαφερόμενοι, ωστόσο, θα πρέπει να απευθυνθούν στις κατά τόπους Αναπτυξιακές Εταιρείες των Νομών. Οι δαπάνες που θα καλύπτει το Leader θα είναι οι εξής:

• Δαπάνες κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως οικοδομικών εργασιών κ.λπ.
• Δαπάνες διαµόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας της επιχείρησης.
• Δαπάνες αγοράς νέου µηχανολογικού εξοπλισμού. Περιλαμβάνονται οι δαπάνες µεταφοράς και εγκατάστασης.
• Δαπάνες αγοράς λοιπού εξοπλισμού απαραίτητου για τη λειτουργία της επιχείρησης και αγοράς οχημάτων για τις επιχειρήσεις εναλλακτικού τουρισμού κ.ά.