ΘΕΜΑ: Πάνω από τα μισά μελισσοσμήνη στην ΕΕ έχουν αφανιστεί
Την ανάγκη άμεσης λήψης μέτρων και αλλαγής πολιτικής για την προστασία των πληθυσμών μέλισσας στην Ευρώπη επισημαίνουν οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με ανακοίνωση της επιτροπής, η Ευρώπη πρέπει να αναγάγει σε πρώτης προτεραιότητας ζήτημα τη στήριξη των μελισσοκόμων, να απαγορεύσει τα επιζήμια εντομοκτόνα, να επενδύσει περισσότερα στην έρευνα και εξέλιξη ασφαλών για τις μέλισσες φαρμάκων και να πατάξει τις εισαγωγές σκευασμάτων μελιού.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί αυτήν τη στιγμή στον κλάδο είναι πως το ψήφισμα με τις άνωθεν προτάσεις εγκρίθηκε από την επιτροπή με 38 ψήφους υπέρ και μόνο μία κατά, ενώ αναμένεται να ανακοινωθεί η ακριβής ημερομηνία κατά την οποία θα τεθεί για διαβούλευση στο Ευρωκοινοβούλιο.
«Η Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης προτείνει αποτελεσματικές και πρακτικές λύσεις, εύκολα εφαρμόσιμες, για την καταπολέμηση της νόθευσης του μελιού, των ακατάλληλων μεθόδων και ψεκασμών με εντομοκτόνα, των ασθενειών της μέλισσας αλλά και των επεμβατικών ξένων ειδών. Θέλουμε να στηρίξουμε έμπρακτα τον κλάδο και τους ανθρώπους του και να ανέβουμε ένα ακόμη σκαλί στην προώθηση των ευρωπαϊκών προϊόντων μελιού», τόνισε ο εισηγητής της πρότασης και Ούγγρος ευρωβουλευτής, Νόρμπερτ Ερντός.
Εργαλεία αντιστάθμισης κινδύνων
Η επικονίαση από τις μέλισσες αποτελεί ζωτικής σημασίας μηχανισμό για την ευρωπαϊκή διατροφική ασφάλεια και οικολογική ισορροπία. Περίπου το 84% των φυτών και το 76% της παραγωγής τροφίμων στην ΕΕ εξαρτάται από αυτήν. Με αυτό το σκεπτικό, η Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης προτείνει να αυξηθεί κατά 50% ο προϋπολογισμός των προγραμμάτων μελισσοκομίας και να εισαχθεί ένα νέο πλαίσιο στήριξης των μελισσοκόμων στη μετά το 2020 ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική. «Η Κομισιόν πρέπει να βρει τρόπους να καλύψει τις απώλειες των μελισσοκόμων και τα κράτη-μέλη να αναπτύξουν σχέδιο αποζημιώσεων σε περιπτώσεις αφανισμού αποικιών», προσθέτουν οι ευρωβουλευτές. Σύμφωνα με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αγροτικής Έρευνας, οι αφανισμοί μελισσοσμηνών, αν δεν αναχαιτιστούν, θα κοστίσουν πάνω από 150 δισ. ευρώ παγκοσμίως.
Εντομοκτόνα και υγεία των μελισσών
Η Ευρώπη παράγει περίπου 250.000 τόνους μελιού κάθε χρόνο και βρίσκεται στη δεύτερη θέση στην παγκόσμια κατάταξη, μετά την Κίνα. Υπάρχουν πάνω από 600.000 μελισσοκόμοι στην ΕΕ, όμως ο αριθμός τους φθίνει χρόνο με τον χρόνο. Μάα από τις αιτίες είναι πως τα μελισσοσμήνη έχουν μειωθεί κατά 50% (!) σε πολλά από τα κράτη-μέλη τα τελευταία χρόνια, γεγονός που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία για την ισορροπία του οικοσυστήματος. Ορμώμενοι από αυτό, οι ευρωβουλευτές που απαρτίζουν την επιτροπή τονίζουν πως είναι ώρα η ΕΕ να λάβει γενναίες και καινοτόμες αποφάσεις που θα στηρίξουν μακροπρόθεσμα τον κλάδο, θα βελτιώσουν τις συνθήκες και την υγεία των μελισσών και θα διασφαλίσουν την ανασύσταση των πληθυσμών.
Πιο συγκεκριμένα, η επιτροπή καλεί σε:
– Ευρωπαϊκό σχέδιο αντιμετώπισης της θνησιμότητας των μελισσών.
– Προγράμματα αναπαραγωγής μελισσών ανθεκτικών σε γνωστές ασθένειες και επεμβατικά είδη, όπως τα ακάρεα Βαρρόα και η Ασιατική Σφήκα.
– Εμπλουτισμό των προγραμμάτων έρευνας και εξέλιξης φαρμάκων φιλικών προς τις μέλισσες, αλλά και αύξηση της διαθεσιμότητάς τους.
– Καθολική απαγόρευση εντομοκτόνων με αποδεδειγμένα αρνητικές επιπτώσεις στις μέλισσες, συμπεριλαμβανομένων των νεονικοτινοειδών και μέτρα προώθησης ασφαλών εναλλακτικών λύσεων.
– Ολοκληρωμένη εκπαίδευση των μελισσοκόμων ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά βιωσιμότητας των μελισσιών σε καλλιεργημένες εκτάσεις.
– Σαφέστερες προειδοποιήσεις των περιόδων ψεκασμού για την καλύτερη προστασία των μελισσοσμηνών.
Εισαγωγές προϊόντων μελιού και νοθεία
Η ΕΕ αυτήν τη στιγμή βρίσκεται ουσιαστικά απροστάτευτη από κάθε είδους «περίεργες» εισαγωγές μελιού και προϊόντων του, αφού οι εργαστηριακοί έλεγχοι είναι είδος προς εξαφάνιση. Οι εισαγωγές αγγίζουν τους 200.000 τόνους ετησίως και αποτελούν περίπου το 40% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης μελιού.
Το 2015, το εισαγόμενο μέλι ήταν κατά μέσο όρο 2,3 φορές φτηνότερο από το ευρωπαϊκό, ενώ δειγματοληπτικές αναλύσεις έδειξαν πως πάνω από το 20% του εισαγόμενου ήταν κατώτερο των ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Ως εκ τούτου, η επιτροπή προτείνει την υιοθέτηση άμεσων και δραστικών εργαστηριακών αναλύσεων, όπως τεστ πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού, και παράλληλα την αυστηροποίηση των προστίμων στους παραβάτες.
Επίσης, κύριο ανάχωμα στις σωρηδόν εισαγωγές και τα «βαφτίσια» μελιού μπορούν να αποτελέσουν οι αυστηροί συνοριακοί έλεγχοι, σε συνδυασμό με υποχρεωτικές δειγματοληψίες για όλα τα εισαγόμενα μέλια, καθώς και η τοποθέτηση όρων και προϋποθέσεων ιχνηλασιμότητας σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, π.χ. να γίνει υποχρεωτική η αναγραφή χώρας προέλευσης τόσο για το μέλι όσο και για τα σκευάσματά του.
Ενημέρωση του κοινού και εντοπιότητα
Ο τελευταίος τομέας στον οποίο η Επιτροπή Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης τονίζει πως πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος, είναι ο τομέας της ενημέρωσης του κοινού για τα οφέλη και τις ευεργετικές ιδιότητες του μελιού. Τα κράτη-μέλη πρέπει να δώσουν στους πολίτες τους να καταλάβουν ότι η κατανάλωση ντόπιου μελιού ευνοεί όχι μόνο την υγεία τους, αλλά και την οικονομία της κάθε χώρας και της Ευρώπης στο σύνολό της. Η στόχευση είναι να αυξηθεί ο προϋπολογισμός για τέτοιου είδους δράσεις και να επικεντρωθούν, μεταξύ άλλων, στα τοπικά και βιολογικά προϊόντα.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως, για την επιτροπή, το μέλι και τα προϊόντα του πρέπει να θεωρηθούν ως «ευαίσθητα» στις εμπορικές συζητήσεις με χώρες εκτός ΕΕ, ακόμα και να εξαιρεθούν στο σύνολό τους από τις διαπραγματεύσεις ελεύθερου εμπορίου.
