Υπαίθρια ντομάτα: Ελληνοποιήσεις και tuta absoluta οδηγούν σε μείωση της καλλιέργειας

Με τις ελληνοποιήσεις, τις αθρόες εισαγωγές, το κόστος παραγωγής, την εμπορία ατυποποίητου προϊόντος κατευθείαν από το χωράφι αλλά και τον φόβο του εντόμου tuta absoluta βρίσκονται αντιμέτωποι οι παραγωγοί υπαίθριας ντομάτας, που σιγά-σιγά οδηγούνται στη μείωση των στρεμμάτων που καλλιεργούν. Αυτό αποτυπώνεται και στα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, αφού το 2016 στη χώρα μας καλλιεργήθηκαν 19.048 στρέμματα, το 2015 20.687 στρέμματα, ενώ το 2014 η καλλιέργεια έφτανε τα 89.072 στρέμματα.

Συγχρόνως, σύμφωνα με τα στοιχεία του Incofruit Hellas (με στοιχεία από την ΕΛΣΤΑΤ), την τελευταία 3ετία (2014-2016) οι εισαγωγές υπαίθριας ντομάτας σημειώνουν ανοδική πορεία. Συγκεκριμένα, το 2014 η χώρα μας εισήγαγε 9.194 τόνους (συνολικής αξίας 6.459.109 εκατ. ευρώ), το 2015 η αντίστοιχη ποσότητα αυξήθηκε στους 12.350 τόνους (αξίας 7.918.335 εκατ. ευρώ) και πέρσι έφτασε τους 18.217 τόνους (αξίας 13.043.695 εκατ. ευρώ).

Κύριες χώρες εισαγωγής αποτελούν η Πολωνία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Αλβανία, ενώ κύρια χώρα προορισμού της υπαίθριας ντομάτας είναι η Βουλγαρία, στην οποία το 2016 κατευθύνθηκαν 35.336 τόνοι.

«Η αγορά αυτή την περίοδο έχει κατακλυστεί από ντομάτες Βελγίου και Πολωνίας, με αποτέλεσμα οι ελληνικές να μην πηγαίνουν καλά», μας λέει ο πρόεδρος του Κηπευτικού Συνεταιρισμού Πρέβεζας, Δημήτρης Καββαδάς. «Όταν ξεκίνησαν να κόβουν ντομάτες στην περιοχή πριν 20 μέρες, η τιμή για τον παραγωγό ήταν ικανοποιητική, φτάνοντας τα 0,60 – 0,70 ευρώ/κιλό, ενώ αυτήν τη στιγμή έχει πέσει μόλις στα 0,20 – 0,30 ευρώ/κιλό, με μεγάλες ποσότητες να παραμένουν απούλητες», προσθέτει.

Η φετινή παραγωγή στην Πρέβεζα, σύμφωνα με την εκτίμηση του κ. Καββαδά, είναι μειωμένη κατά 30% σε σχέση με πέρσι: «Ποιος θα επενδύσει στην υπαίθρια ντομάτα, θα βάλει χρήματα, θα προσπαθεί να αντιμετωπίσει την tuta absoluta, τις ελληνοποιήσεις και τις εισαγωγές για να μην αμειφθεί στο τέλος;», λέει χαρακτηριστικά.

Η tuta, το αυξημένο κόστος καλλιέργειας και οι χαμηλές τιμές απέτρεψαν τους παραγωγούς και στα Φιλιατρά να καλλιεργήσουν. «Τα τελευταία 2-3 χρόνια υπάρχει μεγάλη μείωση στην καλλιέργεια, σχεδόν 70%, αφού οι παραγωγοί θεωρούν ότι δεν μπορεί να είναι κερδοφόρα», μας λέει στην συνέχεια ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Φιλιατρών «Γαία», Γιώργος Αλεξανδρόπουλος, όπου στην περιοχή τις τελευταίες μέρες ξεκίνησε η συγκομιδή.

Με το ξεκίνημα, η τιμή, όπως σημειώνει, κυμαίνεται στα 0,60 – 0,70 ευρώ/κιλό. Σε σχέση με άλλες χρονιές δεν είναι ικανοποιητική και αυτό αποδίδεται στην ύπαρξη, ακόμη, των θερμοκηπιακών, αλλά και στη μη απορρόφηση του προϊόντος λόγω της υπερπροσφοράς που υπάρχει, από τις εισαγόμενες που έχουν κατακλύσει την αγορά. «Την προηγούμενη βδομάδα, οι ελληνικές ντομάτες πωλούνταν στην κεντρική αγορά προς 1 ευρώ. Τότε έγιναν εισαγωγές από Πολωνία, οι οποίες έφτασαν στην κεντρική αγορά προς 0,65 ευρώ – 0,73 ευρώ. Παράλληλα, φτάνουν στην αγορά ντομάτες Μαρόκου, οι οποίες βαφτίζονται ευρωπαϊκό προϊόν και διακινούνται σε όλη την Ευρώπη εις βάρος Ελλήνων, Ιταλών και Ισπανών παραγωγών», λέει χαρακτηριστικά.

Εκτιμά, δε, ότι η κατάσταση με την υπαίθρια ντομάτα θα ξεκαθαρίσει το τρίτο 10ήμερο του Ιούλη, όταν θα έχουν τελειώσει οι ντομάτες θερμοκηπίου.

Ενίσχυση του συνεργατισμού

Το πλήγμα της διακίνησης ατυποποίητων προϊόντων και της απευθείας εμπορίας από το χωράφι, το οποίο λειτουργεί εις βάρος του συνεργατισμού αλλά και των ίδιων των παραγωγών, μας επισημαίνει ο Δ. Καββαδάς. «Καθένας από μας πρέπει να ξεφύγει από τη νοοτροπία της ατομικής δράσης. Είναι ανάγκη να ενισχυθεί και να αναπτυχθεί ο συνεργατισμός και όλοι μαζί να καταφέρουμε να προάγουμε κάθε αγροτικό προϊόν. Αλλιώς, η ύπαιθρος θα συνεχίσει να μαραζώνει», τονίζει.

Εκτιμήσεις

Την εκτίμηση ότι η φετινή παραγωγή υπαίθριας ντομάτας θα είναι αυξημένη κατά 10% μας μεταφέρει ο ειδικός σύμβουλος του Incofruit Hellas, Γιώργος Πολυχρονάκης, επισημαίνοντας ότι «η υπαίθρια ντομάτα έχει εξαπλωθεί και σε πολλές νέες περιοχές της χώρας, ιδίως σε τουριστικές, καλύπτοντας έτσι μέρος των καταναλωτικών αναγκών τους καλοκαιρινούς μήνες». Σημείωσε, δε, ότι λόγω της χαμηλής προσφοράς από τις θερμοκηπιακές μονάδες, η αυξημένη ζήτηση καλύπτεται από εισαγωγές, οι οποίες φέτος ξεκίνησαν από τα μέσα Ιούνη.

Δομοκός

Ομαλά εξελίσσεται η καλλιέργεια υπαίθριας ντομάτας στον Δομοκό, με τη συγκομιδή να αναμένεται να ξεκινήσει προς τα τέλη του Ιούλη. «Μέχρι στιγμής, τα φυτά αναπτύσσονται σωστά, δεν έχουμε ασθένειες ή έντονες εντομολογικές προσβολές. Αναμένουμε ότι φέτος θα έχουμε καλή παραγωγή, εφόσον δεν συνεχιστούν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες τον Αύγουστο», μας λέει ο γεωπόνος Δημήτρης Τσατσάλης.

Καστοριά

Τις επόμενες μέρες ξεκινά η συγκομιδή στην Καστοριά και, παρά τις πρόσφατες χαλαζοπτώσεις, η παραγωγή αναμένεται να είναι αυξημένη. «Αν δεν πάθει η καλλιέργεια ζημιά από εντομολογικές προσβολές, πιστεύω ότι θα έχουμε μια αύξηση της παραγωγής κατά 20% με 30%», μας λέει ο πρόεδρος και υπεύθυνος εμπορίας στη Γεωργική Εταιρεία Οπωροκηπευτικών Καστοριάς, Δημοσθένης Μωυσίδης. Η περσινή παραγωγή ήταν περίπου 3.000 με 4.000 τόνους. Η φετινή τιμή θα καθοριστεί, όπως σημειώνει ο κ. Μωυσίδης, από τη ζήτηση, τη διάθεση και τις εισαγωγές.